مصلحت و جایگاه آن در حکومت اسلامی

نویسنده

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

مصلحت نقش اساسی در تشریع احکام دارد و احکام شرعی تابع مصالح و مفاسد در متعلقشان می‌باشند. در بسیاری از موارد عقل به تنهایی قاصر در کشف مصالح و مفاسد است و نیاز به بیان شریعت دارد.
      احکام حکومتی در محدودة مصلحت‌سنجی حاکم صادر می‌شوند و وصف دائمی بودن را ندارند. احکام حکومتی صدور و تنفیذشان منوط به مصلحت است و در موضوعِ جوازِ حکم حکومتی، مصلحت‌اندیشی اخذ شده است. حاکم اسلامی در چارچوب مصلحت به جعل احکام می‌پردازد.
      مصلحت نظام اسلامی چه در بعد مصلحت‌اندیشی و یا مصلحت‌کرداری، رابطة مستقیم با حفظ نظام دارد. حفظ نظام در دو حوزه قابل تصور است: نخست حفظ نظام و جلوگیری از آسیب به آن به دست دشمنان و در معنای دیگر، ایجاد نظم در جامعه و سامان دادن سازمانها و نهادهای حکومتی و جلوگیری از اغتشاش و هرج و مرج. از منظر فقیهان، حفظ نظام به هر دو معنا نه تنها واجب شرعی، بلکه واجب عقلی است؛ زیرا حفظ نظام اسلامی، مقدمه‌ای برای حفظ شریعت است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Expediency and Its Position in Islamic Government

نویسنده [English]

  • Dr. Alireza Saberiyan
 Assistant professor of Azad University
چکیده [English]

E




xpediency has a fundamental role in ordinance of religious orders and religious orders follow the interests and the corruptions in their subjects. The reason in itself is unable in revealing the interests and corruptions in many cases and needs the expressions of the religion.
     Governmental  orders  are  issued  by  the  ruler  within the boundary
authorizing of the governmental orders depend on the expediency and expediency is held in its subject. An Islamic ruler orders within the framework expediency.
     Expediency of the Islamic system, whether in policy or in action, has a direct relation with the safeguarding of the system. The safeguarding of the system is imaginable in tow areas: the first is guarding the system and preventing from the harms that may come from the enemies and the second is the establishment of the order in the society, creating organization and government departments and preventing from disorder and chaos. In jurists’ view, the safeguarding of the system in both meaning is not only obligatory in religion but also it is rationally necessary. Because, safeguarding of the Islamic system is a preliminary for protecting of the religion.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  •       Key words: Expediency
  • Corruption
  • Guarding of the system
  • Expediency of the system
  • Governmental orders