تأملی در خیار تأخیر ثمن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی

چکیده

خیار، یکی از مهم‌ترین اسباب انحلال قراردادهاست که در فقه مذاهب اسلامی و نظام‌های حقوقی دنیا اقسام گوناگونی دارد. خیار تأخیر ثمن، یکی از اقسام خیارات است که تنها در فقه امامیه مطرح شده است و قریب به اتفاق فقیهان امامی به آن باور دارند و به تبع آن در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران آمده و ماده‌های 402 تا 409 را به خود اختصاص داده است. فقیهان امامی برای اثبات خیار تأخیر، به اخبار، اجماع، قاعدۀ نفی ضرر و استصحاب استناد کرده‌اند. این جستار با بهره‌گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر روش کتابخانه‌ای می‌کوشد ضمن بررسی و نقد ادلۀ یادشده، نشان دهد که خیار تأخیر ثمن نادرست است و سوءاستفاده از آن باعث کسب درآمد ناعادلانه می‌گردد و در مورد تأخیر ثمن، بیع از اساس باطل و در واقع قبض در سه روز، شرط صحت بیع است. بر همین اساس، بازنگری در ماده‌های 402 تا 409 قانون مدنی ضروری به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reflection on Option for Delayed Payment of the Price

نویسنده [English]

  • Ali Nosrati
Assistant professor at Razavi University of Islamic Sciences
چکیده [English]

Option is one of the most important causes of dissolution of contracts, which has various types in the jurisprudence of Islamic religions and legal systems of the world. The option for delayed payment of the price is one of the types of options that are mentioned only in Imamiyyah jurisprudence and are believed by most Imamiyyah jurists and consequently it is mentioned in the civil law of the Islamic Republic of Iran and is existed in articles 402 to 409. Imamiyyah jurists have held to reports, consensus, the rule of negation of harm (prohibition of detriment) and presumption of continuity (Istishab) for proving the option of delay. This research by using a descriptive-analytical method based on the library method, tries while reviewing and criticizing the mentioned arguments to show that the incorrect option for delayed payment of the price and misusing it causes unfair income and wants to prove about delayed payment of the price which the sale is basically null and in fact the receipt in three days is the condition of the validity of the sale. Accordingly, a revision of Articles 402 to 409 of the Civil Code seems necessary.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sale
  • Delayed Payment
  • Essentiality
  • Option
  • Nullity