پژوهشی در تأثیر تنگدستی دائن بر مسئله مستثنیات دین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

یکی از مسائل مبتلابه در محاکم مدنی از گذشته تا حال مستثنیات دین است. فقها و حقوق‌دانان در این مسئله معتقدند که اگر مدیون اموالی به جز خانه و برخی دیگر از ضروریات زندگی نداشته باشد، دائن نمی‌تواند او را وادار به فروش آن اموال کند. ابعاد مختلف مستثنیات دین در کتب فقها و پژوهش‌های فقهی و حقوقی مورد کنکاش قرار گرفته است؛ اما آنچه بدان پرداخته نشده، تأثیر شرایط مالی دائن بر حکم مستثنیات دین است. این سؤال که آیا اگر دائن خود در عسر و حرج باشد، باز هم می‌توان حکم به استثناء برخی اموال مدیون کرد؟ سؤالی است که در این پژوهش از لابه‌لای کتب فقهی، روایی و حقوقی سعی بر پاسخ‌دهی به آن شده است. در پایان پس از بررسی ادله مستثنیات دین که عمده آن‌ها روایات و قاعده لا حرج است، آنچه به عنوان پاسخ این سؤال بیان شده این است که این ادله شامل موردی که دائن خود در عسر و حرج است، نمی‌شود. لذا اگر دائن در عسر و حرج باشد تا جایی که عسر و حرج او رفع شود، می‌توان از اموال مدیون برداشت نمود؛ حتی اگر خانه او باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Research on the Impact of Creditor’s Indigence on the Issue of Debt Exemptions

نویسندگان [English]

  • Musa Hakimi Sadr
  • Fatemeh Raja'ei
Assistant professor at Hakim Sabzevari University
چکیده [English]

One of the issues in civil courts has been the exemptions of debt from the past to the present. Jurists and jurisconsult in this issue believe that if debtor owes no property except his home and some other necessities of life, creditor cannot force him to sell the property. Different aspects of debt exemptions have been explored in jurisprudence books and jurisprudential and juridical researches, but what has not been addressed is the impact of financial conditions of the creditor on debt exemptions arbiter. The question of whether the creditor is still in penury can also order the debtor with the exception of some property of debtor? This is the question that has been tried to be answered in this research through jurisprudential, traditionary and law books. In the end, after examining the reasons for the debt exemptions, which are mainly narrations and the rule of distress and constriction negation, what is stated as an answer to this question is that these reasons does not apply to the case where creditor himself or herself is in distress and constriction (insolvency), therefore, debtors’ property can be withdrawn as long as distress and constriction (insolvency) be removed from creditor, even if it is his (debtor) house. if creditor is in distress and constriction (insolvency).
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Debt exemptions
  • Distress and constriction
  • Debtor
  • Constriction negation rule