نقد و بررسی فقهی جواز شرط عدم ازدواج مجدد ضمن عقد نکاح

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی

3 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی

چکیده

شرط عدم ازدواج مجدد در ضمن عقد نکاح از موضوعات چالش‌برانگیز جدید در حقوق اسلامی است؛ چه نظر اکثریت قریب به اتفاق فقهای متقدّم بر اساس ادلة احکام، بطلان چنین شرطی است امّا در مقابل عده‌ای دیگر از فقها که اکثر آنان را فقهای معاصر تشکیل می‌دهند، هرچند با استناد به روایات دال بر صحت و اعتبار این شرط و عدم مخالفت آن با شرع و مقتضای عقد آن را صحیح و لازم‌الوفاء دانسته‌اند، در رابطه با ضمانت اجرا و آثار حقوقی صحت این شرط دچار اختلاف شده‌اند. در نگارش حاضر، نگارندگان با نقد و بررسی هر دو دیدگاه، به دیدگاهی نوین و بدیع رسیده‌اند که عبارت است از بطلان در فرض اطلاق شرط عدم ازدواج مجدد و صحت در فرض تقیید به زمان. اینان معتقدند که در فرض صحت شرط، تخلّف از آن اثری وضعی خواهد داشت و حق فسخ را برای زوجه اثبات می‌کند. در فرض بطلان شرط نیز عقد باطل نیست و صرفاً شرط، باطل و بی‌اثر خواهد بود.

کلیدواژه‌ها