حکم ازدواج پسر و پدر زانی با زانیه از نگاه مذاهب خمسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فقه جزایی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

2 دانشیار گروه فقه و اصول دانشگاه علوم اسلامی رضوی

چکیده

جرائم جنسی، آثار فقهی و احکام تکلیفی متعددی دارد که در پژوهش‌های فقهی، موارد محدودی مانند حرمت ابدی ازدواج در زنای با ذات‌البعل و معتدّه واکاوی شده است؛ ولی آثار دیگر آن بررسی نگردیده است. مسئلۀ اصلی این پژوهش، حکم فقهی ازدواج پسر یا پدر زانی با زانیه از نگاه مذاهب خمسه است. طرح و واکاوی این مسئله برای به دست آوردن احکام و آثار مرتبط با آن ضروری می‌باشد و طبیعی است که عدم ارائۀ چنین تحقیقی، در تبیین احکام فقهی جزایی خلل ایجاد خواهد کرد. از این رو، در این تحقیق با جمع‌آوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای و با دیدگاه توصیفی و تحلیلی، مسئله از نگاه مذاهب خمسه بررسی شده و در نهایت این نتیجه به دست آمده است که در نگاه فقه شیعه، چنین ازدواجی حرام است؛ ولی از نظر فقه اهل سنت، اختلافاتی به چشم می‌خورد که با رد ادلۀ جواز ازدواج، ادلۀ حرمت تقویت گشته و دیدگاه شیعه ثابت می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Ruling of Marriage of Adulterer (Arabic: زانی, Zānī)’s Father and Adulterer’s Son with Adulteress (Arabic: زانیة, Zānīyah) from the Point of View of Five Islamic Denominations

نویسندگان [English]

  • Ahad Gohari 1
  • Mohsen Jahangiri 2
1 PhD student in Criminal Jurisprudence
2 Associate professor at Razavi University of Islamic Sciences
چکیده [English]

Sexual offences have several jurisprudential effects and imperative rulings, which have been studied limitedly in jurisprudential researches, such as the permanent prohibition of marriage (Arabic: نِکاح, Romanized: nikāḥ, literally marriage, Persian: ازدواج) in adultery with a married woman (Arabic: ذاتُ الْبَعْل) and also, the permanent prohibition of marriage in adultery with a woman in her period of waiting (al-ʿidda), but other effects have not been studied. The jurisprudential ruling of the marriage of the son or father of an adulterer with an adulteress is the main issue of this research from the point of view of five Islamic Denominations (Arabic: مَذاهِبُ الْخَمْسَة, Shīʿa, Shafi'I, Ḥanbalī, Ḥanafiyah and Mālikī Schools). It is necessary to express and analyze this issue in order to obtain the rulings (aḥkām, Arabic: أحکام, plural of ḥukm, Arabic: حُکْم) and its related effects, and it is obvious that failure to present such research will cause problems in the explanation of criminal jurisprudence rulings. Therefore, authors by collecting information through library method and with descriptive and analytical perspectives have examined the issue from the point of view of five Islamic Denominations in this research. It was finally concluded that such a marriage is forbidden in Shīʿa jurisprudence, but there are differences in Sunni jurisprudence that the proofs (evidence) of prohibition is strengthened by rejecting the proofs of the permissibility of marriage, and the Shīʿa’s view is proved.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sexual offences
  • Jurisprudential effects
  • Five Islamic Denominations (Arabic: مَذاهِبُ الْخَمْسَی
  • Five Schools of Islamic Thoughts)
  • Becoming forbidden
  • Adultery (Zināʾ (زِنَاء) or zinā (زِنًى or زِنًا))

مراجع

  1. قرآن.
  2. ابن ادریس حلّی، محمد بن منصور بن احمد، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، چاپ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی،1410 ق.
  3. همو، موسوعة ابن ادریس، قم، دلیل ما، 1387 ش.
  4. ابن برّاج طرابلسی، قاضی عبدالعزیز بن نحریر، المهذب، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1406 ق.
  5. ابن حمزه طوسی، محمد بن علی، الوسیلة الی نیل الفضیله، قم، کتابخانه آیةاللّٰه مرعشی نجفی، 1408 ق.
  6. ابن قدامه مقدسی، ابومحمد موفق‌الدین عبداللّٰه بن احمد بن محمد، المغنی، قاهره، مکتبة القاهره، 1388 ق.
  7. ابن ماجه قزوینی، ابوعبداللّٰه محمد بن یزید، سنن ابن ماجه، قاهره، دار احیاء الکتب العربیه، بی‌تا.
  8. ابن منظور افریقی مصری، ابوالفضل جمال‌الدین محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار الفکر، 1414ق.
  9. ابن نجیم مصری، زین‌الدین بن ابراهیم بن محمد، البحر الرائق شرح کنز الدقائق، بی‌جا، دار الکتاب الاسلامی، بی‌تا.
  10. ابوصلاح حلبی، تقی‌الدین بن نجم‌الدین، الکافی فی الفقه، تصحیح رضا استادی، اصفهان، کتابخانه عمومی امام امیرالمؤمنین‰، 1403 ق.
  11. اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان الی احکام الایمان، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1403 ق.
  12. بغدادی مالکی، قاضی ابومحمد عبدالوهاب بن علی بن نصر، الاشراف علی نکت مسائل الخلاف، بیروت، دار ابن حزم، 1420 ق.
  13. بهوتی حنبلی، منصور بن یونس بن ادریس، کشف القناع عن متن الاقناع، بیروت، دار الکتب العلمیه، بی‌تا.
  14. جزیری، عبدالرحمن بن محمد عوض، الفقه علی المذاهب الاربعة و مذهب اهل البیت وفقًا لمذهب اهل البیتŒ، بیروت، دار الثقلین، 1419 ق.
  15. حرّ عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1409 ق.
  16. حسن بن الشهید الثانی، معالم الاصول (معالم الدین و ملاذ المجتهدین)، تصحیح علی محمدی، قم، قدس، 1376 ش.
  17. حسینی سیستانی، سیدعلی، منهاج الصالحین، قم، مهر، 1417 ق.
  18. دسوقی مالکی، شمس‌الدین محمد بن احمد بن عرفه، حاشیة الدسوقی علی الشرح الکبیر، بیروت، دار الفکر، بی‌تا.
  19. رازی نجفی اصفهانی، محمدتقی، هدایة المسترشدین فی شرح اصول معالم الدین، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1429ق.
  20. راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، قم، طلیعة النور، 1426 ق.
  21. رافعی قزوینی شافعی، ابوالقاسم عبدالکریم بن محمد بن عبدالکریم، العزیز شرح الوجیز المعروف بالشرح الکبیر، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1417 ق.
  22. ربعی لخمی، ابوالحسن علی بن محمد، التبصره، قطر، وزارة الاوقاف و الشٶون الاسلامیه، 1432 ق.
  23. زکریا انصاری، زین‌الدین ابویحیی زکریا بن محمد بن احمد بن زکریا انصاری سنیکی مصری شافعی، اسنی المطالب فی شرح روض الطالب، بی‌جا، دار الکتاب الاسلامی، بی‌تا.
  24. سلّار دیلمی، ابویعلی حمزة بن عبدالعزیز، المراسم العلویة و الاحکام النبویه، تصحیح محمود بستانی، قم، منشورات الحرمین، 1404 ق.
  25. شافعی، ابوعبداللّٰه محمد بن ادریس، الاُمّ، بیروت، دار المعرفه، 1410 ق.
  26. شریف مرتضی علم‌الهدی، سیدعلی بن حسین موسوی، الانتصار فی انفرادات الامامیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1415 ق.
  27. همو، مسائل الناصریات، تهران، رابطة الثقافة و العلاقات الاسلامیه، 1417 ق.
  28. شمس‌الائمه سرخسی، ابوبکر محمد بن احمد بن ابی‌سهل، المبسوط، بیروت، دار المعرفه، 1414 ق.
  29. صیمری بحرانی، مفلح بن حسن، غایة المرام فی شرح شرائع الاسلام، بیروت، دار الهادی، 1420 ق.
  30. طباطبایی حائری، سیدعلی بن محمدعلی، الشرح الصغیر فی شرح المختصر النافع (حدیقة المؤمنین)، قم، کتابخانه آیةاللّٰه مرعشی نجفی، 1409 ق.
  31. همو، ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1418 ق.
  32. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، تهران، المکتبة المرتضویة لاحیاء الآثار الجعفریه، 1387 ق.
  33. همو، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دار الکتاب العربی، 1400 ق.
  34. همو، تهذیب الاحکام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1407 ق.
  35. عاصمی نجدی حنبلی، عبدالرحمن بن محمد بن قاسم، حاشیة الروض المربع شرح زاد المستقنع، بی‌جا، بی‌نا، 1397 ق.
  36. علامه حلّی، ابومنصور جمال‌الدین حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، ارشاد الاذهان الی احکام الایمان، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1410 ق.
  37. همو، مختلف الشیعة فی احکام الشریعه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1413 ق.
  38. علیش، ابوعبداللّٰه محمد بن احمد بن محمد، منح الجلیل شرح علی مختصر سیدی خلیل، بیروت، دار الفکر، 1409 ق.
  39. فاضل موحدی لنکرانی، محمد، تفصیل الشریعه (نکاح)، قم، مرکز فقهی ائمه اطهارŒ، 1421 ق.
  40. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، چاپ دوم، قم، هجرت، 1410 ق.
  41. کاسانی حنفی، علاءالدین ابوبکر بن مسعود، بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع، چاپ دوم، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1406 ق.
  42. کرکی عاملی (محقق ثانی)، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، چاپ دوم، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1414 ق.
  43. مجاهد طباطبایی حائری، سیدمحمد بن علی، کتاب المناهل، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، بی‌تا.
  44. محقق حلّی، ابوالقاسم نجم‌الدین جعفر بن حسن، المختصر النافع فی فقه الامامیه، چاپ ششم، قم، مؤسسة المطبوعات الدینیه، 1418 ق.
  45. همو، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، چاپ دوم، قم، اسماعیلیان، 1408 ق.
  46. مرداوی، علاءالدین ابوالحسن علی بن سلیمان، الانصاف فی معرفة الراجح من الخلاف علی مذهب الامام المبجل احمد بن حنبل، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
  47. مفید، محمد بن محمد بن نعمان عکبری بغدادی، المقنعه، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، 1413 ق.
  48. مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، قم، دار النشر الامام علی بن ابی‌طالب‰، 1428 ق.
  49. همو، انوار الفقاهة فی احکام العترة الطاهره، قم، دار النشر الامام علی بن ابی‌طالب‰، 1390 ش.
  50. موسوی خمینی، سیدروح‌اللّٰه، تحریر الوسیله، قم، دار العلم، 1409 ق.
  51. همو، تهذیب الاصول، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1423 ق.
  52. موسوی خویی، سیدابوالقاسم، محاضرات فی اصول الفقه، قم، دار الهادی، 1417 ق.
  53. همو، منهاج الصالحین مع فتاوی شیخ حسین وحید خراسانی، قم، مدرسه امام باقر‰، 1427 ق.
  54. همو، موسوعة الامام الخوئی، قم، مؤسسة احیاء آثار الامام الخوئی، 1418 ق.
  55. نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
  56. نراقی، مولی احمد بن محمدمهدی، مستند الشیعة فی احکام الشریعه، قم، مؤسسه آل البیتŒ، 1415 ق.
  57. نفراوی مالکی، احمد بن غنیم بن سالم بن مهنّا، الفواکه الدوانی علی رسالة ابن ابی‌زید القیروانی، بیروت، دار الفکر، 1415 ق.
  58. نووی، ابوزکریا محیی‌الدین یحیی بن شرف، المجموع شرح المهذب (مع تکملة السبکی و المطیعی)، بیروت، دار الفکر، بی‌تا.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار