وضعیت و تبعات حقوقی کاشت ریزتراشه با تأکید بر مسئولیت مدنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه حقوق، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران

2 دانشیار، گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران

3 استادیار، گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

در مسیر تکامل علوم و فناوری، دستگاه‌ها به رشد و توسعه خود برای بازدهی بیشتر و نیز قرار گرفتن در ابعاد کوچک‌تر ادامه می‌دهند. استفاده روزافزون از ریزتراشه در حوزه‌های درمانی، خدماتی و... باعث ایجاد دغدغه‌های فراوانی پیرامون تنظیمات حقوقی جامعه و انسان درباره نظارت و کنترل براین فناوری جدید از جمله جواز و آثار حقوقی این فناوری شده است. استفاده از این فناوری به ویژه کاشت آن در بدن انسان با مقاصد درمانی، از دیدگاه فقهی و حقوقی منجر به تبعات و مسئولیت‌هایی برای شخص دریافت‌کننده ریزتراشه، پزشک و عوامل سازنده یا هدایت‌کننده آن می‌شود. کاشت ریزتراشه‌ها در بدن انسان‌ها و حیوانات با مقاصد مختلف انجام می‌شود، لکن با توجه به اینکه اصولاً تعرض به جسم انسان ممنوع و نامشروع است و به کارگیری این فناوری و اختلالات آن در موارد مشروع نیز ممکن است موجب ورود صدمات و زیان‌هایی به شخص دریافت‌کننده و دیگران شود. لذا این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی به توصیف این دستاورد و به ویژه مسئولیت مدنی ناشی از صدمات جسمی، روحی و مالی استفاده از آن می‌پردازد و فروض گوناگون نحوه ایجاد مسئولیت حقوقی آن را بررسی و تحلیل می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Status and Legal Consequences of Microchip Implantation with Emphasis on Civil Liability

نویسندگان [English]

  • Narges Dehghan 1
  • Reza Hosein Gandomkar 2
  • mohammad mahdi azizollahi 3
1 MA Student, Department of Law, University of Qom
2 Associate professor, Department of Private Law, University of Qom
3 Assistant professor, Department of Private Law, University of Qom
چکیده [English]

Devices in the course of the evolution of science and technology continue to grow and develop for greater efficiency as well as being placed on smaller scales. The increasement use of microchips in the fields of medicine, services and etc. has caused a lot of concerns about the legal regulations of society and human about managing and control over this new technology, including license and legal effects of this technology. The use of this technology, especially its implantation in the human body for therapeutic purposes, from a jurisprudential and legal point of view, leads to consequences and liabilities for the person receiving the microchip, the physician and the factors that create or guide it. Microchips implantation in human and animal bodies is done for different purposes, but the invasion of human body is basically forbidden and illegitimate and the use of this technology and its disorders in legitimate cases may also cause injuries and damages to the receiver and others. Therefore, this article is a descriptive and analytical research method to describe this achievement and especially the civil liability caused by physical, mental and financial damages of its use and analyzes various assumptions of how to create legal liability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Multiplicity of causes
  • Microchip
  • Microchip implant
  • Liability
  • Microchip hacking
  1. امیری، عباس، جستارهایی از حقوق جزا در فضای سایبر، تهران، جاودانه، 1396 ش.
  2. امینی، منصور، و رشید عنایت‌تبار، «بررسی تطبیقی مسئولیت مدنی سبب و مباشر در حقوق ایران و عامل مداخله‌گر در حقوق انگلستان»، دوفصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی، سال نهم، شماره 1، بهار و تابستان 1397 ش.
  3. بادینی، حسن، احد شاهی دامن‌جانی، و حسن علی‌پور، «آسیب‌شناسی مسئولیت مدنی مأمور در قانون مجازات اسلامی»، دوفصلنامه حقوق جزا و سیاست جنایی، سال اول، شماره 2، پاییز و زمستان 1395 ش.
  4. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، چاپ دوم، تهران، کتابخانه گنج دانش، 1381 ش.
  5. حاجی ده‌آبادی، احمد، «استناد و نقش آن در ”شرکت در جرم“»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، شماره 53، بهار 1390 ش.
  6. حداد، رضا، «معرفی فناوری ریزتراشه با قابلیت استفاده در جرم‌یابی»، فصلنامه کارآگاه، سال دوازدهم، شماره 48، پاییز 1398 ش.
  7. حسینی مراغی، سید میرعبدالفتاح بن علی، العناوین، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1375 ش.
  8. خاقانی اصفهانی، مهدی، «کمینه‌ای شدن مسئولیت کیفری، گامی در شناسایی حقوق بیماران قربانی نقص در ”فناوری ارتقای توانمندی‌های بشری“»، فصلنامه حقوق پزشکی، سال پنجم، شماره 17، تابستان 1390 ش.
  9. صادقی، محمدهادی، «اجتماع سبب و مباشر در قانون مجازات اسلامی 1392»، فصلنامه مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، سال ششم، شماره 2، تابستان 1393 ش.
  10. صفایی، سیدحسن، و حبیب‌اللّٰه رحیمی، مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد)، چاپ ششم، تهران، سمت، 1393 ش.
  11. فیض، علیرضا، مقارنه و تطبیق در حقوق جزای عمومی اسلام، چاپ سوم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1370 ش.
  12. کاتوزیان، ناصر، الزام‌های خارج از قرارداد: ضمان قهری، تهران، دانشگاه تهران، 1374 ش.
  13. کریمی، عباس، و سیدمحمد آذین، «اعمال قاعده غرور در چارچوب مسئولیت مدنی پزشکی»، فصلنامه حقوق پزشکی، سال دوم، شماره 6، پاییز 1387 ش.
  14. کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، اصول کافی، ترجمه صادق حسن‌زاده، تهران، قائم آل محمدŒ، 1385 ش.
  15. مصطفوی، سیدمحمدکاظم، القواعد الفقهیه، ترجمه عباس زراعت، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1396ش.
  16. میرمحمدصادقی، حسین، حقوق کیفری اختصاصی (1): جرایم علیه اشخاص، چاپ دوازدهم، تهران، میزان، 1392 ش.
  17. هالوی، گابریل، مسئولیت کیفری ربات‌ها (هوش مصنوعی در قلمرو حقوق کیفری)، ترجمه فرهاد شهیده و طاهره قوانلو، تهران، میزان، 1398 ش.
  18. Axelson, Jan, The Microcontroller Idea Book: Circuits, Programs, & Applications featuring the 8052-BASIC Microcontroller, USA, Lakeview Research, 1997.
  19. Barrett, Steven F. & Daniel J. Pack, Microchip AVR® Microcontroller Primer: Programming and Interfacing, 3rd, USA, Morgan & Claypool Publishers, 2019.
  20. Bilitewski, Ursula (Ed.), Microchip Methods in Diagnostics, Germany, Braunschweig, Humana Press, 2009.
  21. Burgmann, Tamsyn, “Futurist Nikolas Badminton gets implanted with a microchip,” 2020, Available in: <https://www.huffingtonpost.ca>.
  22. California Law, Civil Code – CIV, Division 1. Persons [38 - 86], (Heading of Division 1 Amended by Stats, Ch. 160, Sec. 12.), PART 2. Personal Rights [43-53.7] (Part 2 enacted 1872.) 1988 Retrieved from: <https://leginfo.legislature.ca.gov>.
  23. Chader, Gerald J., “Degenerative Retinopathies,” in: Ocular Therapeutics: Eye on New Discoveries, 2008.
  24. Cheung, Karen C., “Implantable microscale neural interfaces,” Biomedical Microdevices, Vol. 9(6), 2007.
  25. Chow, Alan Y. & Vincent Y. Chow & Kirk H. Packo & John S. Pollack & Gholam A. Peyman & Ronald Schuchard, “The Artificial Silicon Retina Microchip for the Treatment of Vision Loss From Retinitis Pigmentosa,” Archives of Ophthalmology, Vol. 122(4), USA, American Medical Association, 2004.
  26. Committee on the Environment, Public Health and Consumer Protection/ (Hughes procedure)/Committee on Foreign Affairs, Security and Defence Policy/Rapporteur: Mrs Maj Britt Theorin: A4-0005/99.
  27. Duncan, Robert, Project: Soul Catcher: Secrets of Cyber and Cybernetic Warfare Revealed, USA, Createspace Independent Publishing Platform, 2010.
  28. Friggieri, Angelo & Katina Michael & M. G. Michael, “The legal ramifications of microchipping people in the United States of America-a state legislative comparison,” 2009, Available in: <https://ro.uow.edu.au/commpapers/3020>.
  29. Gasson, Mark N., “Human Enhancement: Could you become infected with a computer virus?,” 2010 IEEE International Symposium on Technology and Society, Wollongong, Australia, Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE), 2010.
  30. Ienca, Marcello & Pim Haselager, “Hacking the brain: brain–computer interfacing technology and the ethics of neurosecurity,” Ethics and Information Technology, Vol. 18(2), 2016.
  31. Kolitz, Daniel, “Could Someone Hack My Microchip Implant?,” 2020, Available in: <https://www.gizmodo.com.au/2020/10/could-someone-hack-my-microchip-implant>.
  32. Mayberg, Helen S. & Andres M. Lozano & Valerie Voon & Heather E. McNeely & David Seminowicz & Clement Hamani & Jason M. Schwalb & Sidney H. Kennedy, “Deep Brain Stimulation for Treatment-Resistant Depression,” Neuron, Vol. 45(5), 2005.
  33. McGreevy, Paul & Sophie Masters & Leonie Richards & Ricardo J. Soares Magalhaes & Anne Peaston & Martin Combs & Peter J. Irwin & Janice Lloyd & Catriona Croton & Claire Wylie & Bethany Wilson, “Identification of Microchip Implantation Events for Dogs and Cats in the VetCompass Australia Database,” Animals, Vol. 9(7), 2019.
  34. Nayak, Rajkishore, Radio Frequency Identification (RFID) Technology and Application in Garment Manufacturing and Supply Chain, London, Chapman & Hall/CRC, 2019.
  35. News, “The surprising truths and myths about microchip implants,” 2020, Available in: <https://www.bbc.com/news/world-usa-canada-53956683>.
  36. Novikov, Dmitry A., Cybernetics: From Past to Future, Russia, Moscow, Springer, 2016.
  37. Ratner, Mark A. & Daniel Ratner, Nanotechnology: A Gentle Introduction to the Next Big Idea, 1st, England, Pearson Publishers, 2002.
  38. Savage, Maddy, “Thousands Of Swedes Are Inserting Microchips Under Their Skin,” 22/10/2018, Available in: <https://www.npr.org/2018/10/22/658808705>.
  39. Shen, Helen, “Neuroscience: Tuning the brain,” Nature, Vol. 507(7492), 2014.
  40. Smith, Charles Earl, “Human Microchip Implantation,” Journal of Technology Management & Innovation, Vol. 3(3), 2008.
  41. Stible, Jeff, “Hacking The Brain: The Future Computer Chips In Your Head,” 2017, Available in: <https://www.forbes.com/sites/jeffstibel/2017/07/10/hacking-the-brain>.
  42. The Royal Society, iHuman: Blurring lines between mind and machine, London, The Royal Society, 2019.