گستره مدت در ازدواج موقت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه الهیات دانشگاه گنبد کاووس

2 استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه مازندران

3 استادیار گروه حقوق دانشگاه بیرجند

چکیده

در رابطه با حداقل و حداکثر مدت در ازدواج موقت، بین فقها و حقوق‌دانان اختلاف‌نظر وجود دارد. در قانون مدنی، مقرره‌ای وجود ندارد که گستره مدت در این نهاد حقوقی را مشخص کند. بر این اساس، در این مقاله در پی آن هستیم که ضمن تبیین نظرهای گوناگون، دیدگاهی را برگزینیم که مبتنی بر قواعد فقه مدنی و اصول حقوقی باشد. اطلاعات این تحقیق به صورت کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که حداقل مدت در ازدواج موقت به اندازه‌ای است که در آن امکان استمتاع و التذاذ جنسی وجود داشته باشد. حداکثر مدت نیز نباید بیش از عمر زوجین یا یکی از آن دو باشد.
در نهایت، بر اساس تفسیر اراده طرفین با توجه به عرف و الزام آن‌ها به رعایت امور عرفی می‌توان گفت ازدواجی که برای مدت طولانی منعقد شده، در حکم نکاح دائم بوده و همه آثار زوجیت دائم مانند طلاق، ارث، عدّه، حق قَسْم و نفقه بر آن مترتب می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Duration Range in Temporary Marriage (Nikah mut'ah, Arabic: نِکاحُ الْمُتعة, Romanized: nikāḥ al-mutʿah, literally temporary marriage  or Sigheh, Persian: صیغه، ازدواج موقت)

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Javanmard Farkhani 1
  • Saeed Ebrahimi 2
  • Sayyid Muhammad Razavi 3
1 Assistant professor at Gonbad Kavous University
2 Assistant professor at University of Mazandaran
3 Assistant professor at University of Birjand
چکیده [English]

There are disagreements between jurists and lawyers regarding the minimum and maximum duration of temporary marriage (Nikah mut'ah, Arabic: نِکاحُ الْمُتعة, Romanized: nikāḥ al-mutʿah, literally temporary marriage  or Sigheh, Persian: صیغه، ازدواج موقت). There is no stipulation in the civil law that specifies the duration range of this legal institution. Accordingly, we are going to explain different opinions in this article and choose a view that is based on the rules of civil jurisprudence and legal principles. This research has been collected in a library method. The results show that the minimum duration in temporary marriage is long enough to allow sexual satisfaction and enjoyment. The maximum duration should not be more than the life of the couple or one of them. It can be finally said based on the interpretation of the will of the parties according to their custom and their obligation to observe customary affairs that a marriage which has been concluded for a long time is a permanent marriage (Arabic: النِکاحُ الدائِم, Romanized: nikāh ad-Dā'im) all the effects of permanent marriage such as divorce, inheritance, iddah (Arabic: العِدَّة, Romanized: al-ʿidda; “period of waiting”), right of sexual intercourse (Arabic: حَقُّ الْقَسْم, Romanized: qasm, the right to sleep together, and the right to sleep at night during marriage in Islam) and alimony are considered.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Short
  • Long
  • Duration
  • Marriage
  • Temporary

مراجع

  1. ابن حمزه طوسی، محمد بن علی، الوسیلة الی نیل الفضیله، قم، کتابخانه آیةاللّٰه مرعشی نجفی، 1408 ق.
  2. ابن منظور افریقی مصری، ابوالفضل جمال‌الدین محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار الفکر، 1414 ق.
  3. امامی، سیدحسن، حقوق مدنی، تهران، کتابفروشی اسلامیه، بی‌تا.
  4. انصاری، مرتضی بن محمدامین، کتاب النکاح، قم، کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری، 1415 ق.
  5. بحرانی، یوسف بن احمد بن ابراهیم، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهره، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1405 ق.
  6. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، تهران، کتابخانه گنج دانش، 1367 ش.
  7. جوادی آملی، عبداللّٰه، تسنیم، تفسیر قرآن کریم، قم، اسراء، 1388 ش.
  8. جوهری، اسماعیل بن حمّاد، الصحاح، تاج اللغة و صحاح العربیه، بیروت، دار العلم للملایین، 1410 ق.
  9. حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1409 ق.
  10. حسینی سیستانی، سیدعلی، المسائل المنتخبه، قم، دفتر معظم‌له، 1414 ق.
  11. حسینی عاملی، سیدجواد بن محمد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1419 ق.
  12. راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دار العلم، 1412 ق.
  13. شبیری زنجانی، سیدموسی، کتاب نکاح، قم، رای‌پرداز، 1419 ق.
  14. شیروی، عبدالحسین، حقوق خانواده (ازدواج، طلاق و فرزندان)، تهران، سمت، 1395 ش.
  15. صالحی مازندرانی، اسماعیل، شرح کفایة الاصول، قم، صالحان، 1382 ش.
  16. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعه، قم، مصطفوی، 1368 ش.
  17. صفایی، سیدحسین، محمود کاظمی، مرتضی عادل، و اکبر میرزانژاد، حقوق بیع بین‌المللی: بررسی کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980، با مطالعه تطبیقی در حقوق ایران، فرانسه، انگلیس و ایالات متحده آمریکا، تهران، دانشگاه تهران، 1393 ش.
  18. صفایی، سیدحسین، و اسداللّٰه امامی، مختصر حقوق خانواده، تهران، میزان، 1398 ش.
  19. طباطبایی حائری، سیدعلی بن محمدعلی، ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1418 ق.
  20. طباطبایی قمی، سیدتقی، مبانی منهاج الصالحین، قم، قلم الشرق، 1426 ق.
  21. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، تهران، المکتبة المرتضویة لاحیاء الآثار الجعفریه، 1387 ق.
  22. عاملی جبعی (شهید ثانی)، زین‌الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیه، قم، کتابفروشی داوری، 1410 ق.
  23. همو، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، قم، مٶسسة المعارف الاسلامیه، 1413 ق.
  24. علامه حلّی، ابومنصور جمال‌الدین حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، تذکرة الفقهاء، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1388 ق.
  25. همو، مختلف الشیعة فی احکام الشریعه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1413 ق.
  26. فاضل موحدی لنکرانی، محمد، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة ـ النکاح، قم، مرکز فقهی ائمه اطهارŒ، 1421 ق.
  27. فاضل هندی، بهاءالدین محمد بن حسن اصفهانی، کشف اللثام و الابهام عن قواعد الاحکام، قم، دفتر انتشارات اسلامی،1416 ق.
  28. قزوینی (زنجانی)، ملاعلی، صیغ العقود و الایقاعات، قم، اشکوری، 1414 ق.
  29. کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی؛ خانواده (جلد اول: نکاح و طلاق، روابط زن و شوهر)، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1382 ش.
  30. همو، دوره حقوق مدنی؛ قواعد عمومی قراردادها (جلد سوم: آثار قرارداد)، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1393 ش.
  31. همو، دوره مقدماتی حقوق مدنی؛ خانواده، تهران، میزان، 1396 ش.
  32. همو، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، تهران، میزان، 1381 ش.
  33. کاشف‌الغطاء، حسن بن جعفر بن خضر، انوار الفقاهة ـ کتاب النکاح، نجف اشرف، مٶسسة کاشف‌الغطاء، 1422 ق.
  34. کرکی عاملی (محقق ثانی)، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، چاپ دوم، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1414 ق.
  35. کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1407 ق.
  36. لطفی، اسداللّٰه، حقوق خانواده، تهران، خرسندی، 1392 ش.
  37. محقق داماد، سیدمصطفی، بررسی فقهی حقوق خانواده؛ نکاح و انحلال آن، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی، 1385 ش.
  38. همو، قواعد فقه، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی، 1406 ق.
  39. مدنی، سیدجلال‌الدین، حقوق مدنی (جلد هشتم: حقوق خانواده ـ ازدواج و مسائل آن، حقوق و تکالیف زوجین)، تهران، پایدار، 1386 ش.
  40. مصباح یزدی، محمدتقی، شرح جلد اول الاسفار الاربعه، تحقیق و نگارش محمدتقی سبحانی، قم، مٶسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1384 ش.
  41. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القران الکریم، تهران، مرکز الکتاب للترجمة و النشر، 1402 ق.
  42. مکارم شیرازی، ناصر، استفتائات جدید، چاپ دوم، قم، مدرسه امام علی بن ابی‌طالب‰، 1427 ق.
  43. همو، القواعد الفقهیه، قم، مدرسه امام امیرالمٶمنین‰، 1411 ق.
  44. همو، «شرایط صیغه طلاق، نحوه جدایی در عقد موقت 99 ساله»، قابل دسترسی در وبگاه معظم‌له به نشانی: <https://makarem.ir>.
  45. همو، کتاب النکاح، قم، مدرسه امام علی بن ابی‌طالبŒ، 1424 ق.
  46. مٶسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیتŒ، زیر نظر سیدمحمود هاشمی شاهرودی، قم، مٶسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیتŒ، بی‌تا.
  47. موسوی بجنوردی، سیدمحمد، قواعد فقهیه، چاپ سوم، تهران، عروج، 1401 ق.
  48. موسوی خمینی، سیدروح‌اللّٰه، استفتائات، چاپ پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1422 ق.
  49. همو، تحریر الوسیله، قم، دار العلم، بی‌تا.
  50. موسوی خویی، سیدابوالقاسم، استفتاءات؛ پرسش و پاسخ (فارسی)، تحقیق سیدمحمود مددی موسوی، بی‌جا، مٶسسة الخوئی الاسلامیه، 1381 ش.
  51. همو، منهاج الصالحین، چاپ بیست و هشتم، قم، مدینة العلم، 1410 ق.
  52. موسوی سبزواری، سیدعبدالاعلی، مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، قم، المنار،1413 ق.
  53. میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن، جامع الشتات فی اجوبة السٶالات، تهران، کیهان، 1413 ق.
  54. نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، چاپ هفتم، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1404 ق.
  55. نراقی، مولی احمد بن محمدمهدی، رسائل و مسائل (شامل هشتصد و پانزده سٶال و جواب و دوازده رساله فقهی و غیره)، قم، کنگره بزرگداشت ملامهدی نراقی و ملااحمد نراقی، 1422ق.
  56. نوری طبرسی، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1408 ق.
  57. نوری همدانی، حسین، منتخب المسائل، قم، بعثت، 1420 ق.
  58. وحید خراسانی، حسین، منهاج الصالحین، قم، مدرسه امام باقر‰، 1428 ق.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار