حل و فصل مالی بانکها و موسسات اعتباریِ متوقف «با نگاهی به طرح جامع بانکداری»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشگاه قوه قضاییه

2 کارشناس ارشد حقوق خصوصی

چکیده

علت عمده بحران‌های مالی بانک‌ها و مٶسسات اعتباری، توقف از ایفای تعهداتی است که بر عهده آن‌هاست. راهکار نظام سنتی برای برون‌رفت از این بحران، اعمال فرایند ورشکستگی است. امروز اندیشه‌های حقوقی به این سو گرایش دارند که برای جلوگیری از تشدید بحران‌های مالی، باید نظام عادی ورشکستگی را رها ساخته و در اندیشه ضرورت‌های اجتماعی، اقتصادی و... بود تا با صرف کمترین هزینه، بیشترین کارایی را به ارمغان آورد. نظام حل و فصل مالی، ابزارهای متنوعی را برای حفظ ثبات مالی بانک‌ها طراحی نموده و به مقامات ناظر، اجازه مداخله زودهنگام را داده است. همچنین در صورت عدم توفیق در بازسازی نیز تضمین سپرده‌ها می‌تواند اطمینان خاطر سپرده‌گذاران را فراهم نماید. از سوی دیگر، باید حرمت سایر قواعد حقوقی از جمله «عدل و انصاف در ورشکستگی» و «ولکر» نگاه داشته شود.
از این رو، در تحقیق حاضر به دنبال آن هستیم تا نظام مذکور را معرفی کنیم و نقاط قوت و ضعف آن را به تصویر کشیده و تا حد امکان با «طرح جامع بانکداری جمهوری اسلامی ایران» منطبق نماییم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Financial Settlement of the Failing Banks and Credit Institutions with a Look to the Comprehensive Banking Plan

نویسندگان [English]

  • Ahmad Beygi Habibabadi 1
  • Hussein Pashaei 2
1 Assistant professor at Institute of Judiciary
2 An MA of Private Law
چکیده [English]

The main reason of the financial crisises (failures) and credit institutions fails to fulfil their obligations. The ancient system strategy for overcoming this crisis is to use bankruptcy process. Today, the legal thoughts tend toward this to throw away the normal system of bankruptcy for preventing the exacerbation of the financial crises and to think the social, economic necessities to get the highest efficiency by the less expenditure. The financial resolution system has planned different tools to maintain the financial stability of banks and has allowed to early intervention of the supervisor authorities. Also, in the situation of failure to recovery, the deposit guarantee provides the assurance of the depositors. From the other side, it should be considered other legal regulation such as justice and fairness in insolvency and the Volcker Rule. Therefore, in this note we are going to identify this mentioned system and draw the weaknesses and strengths and to accord with the comprehensive banking plan of Islamic Republic of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resolution tools
  • The legislative strategies
  • Bail-in
  • Bail-out
  • Bankruptcy (insolvency)

مراجع

1. امینی، علیرضا، و سیدمحمدرضا آیتی، تحریر الروضه فی شرح اللمعه، مقدمه ابوالقاسم گرجی، تهران، سمت و کتاب طه، 1390 ش.
2. حسینی مراغی، سید میرعبدالفتاح بن علی، العناوین الفقهیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1418 ق.
3. خراطها، محمد طه، بایسته‌های حقوقی حل و فصل مالی بانک‌ها و مٶسسات اعتباری در حقوق ایران و کامن‌لا، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه امام صادق‰ ، 1397 ش.
4. رحیمی، نسرین، بررسی فقهی ورشکستگی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه قم، 1377 ش.
5. رضوی، سیدعلی، سیدمحمد رضوی، و محمدرضا پاسبان، «ماهیت حقوقی ادغام شرکت‌های تجاری؛ مطالعه تطبیقی در فقه امامیه، حقوق ایران و مصر»، آموزه‌های فقه مدنی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، دوره یازدهم، شماره 19، بهار و تابستان 1398 ش.
6. روشن، محمد و امین امیرحسینی، «پیشگیری از وقوع ورشکستگی در نظام حقوقی ایران و جایگاه آن در فقه امامیه با نگاهی به حقوق فرانسه»، فقه و مبانی حقوق اسلامی (مقالات و بررسی‌ها)، دوره پنجاهم، شماره 1، بهار و تابستان 1396 ش.
7. شریف‌زاده، محمدجواد، «نقد نظام توقف و ورشکستگی بانکی در ایران و ضرورت‌سنجی جایگزینی آن با نظام گزیر (Resolution) برای مقاوم‌سازی بخش مالی در کشور»، پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هفدهم، شماره 9 (پیاپی 52)، اسفند 1396 ش.
8. شهرستانی، حمید، و صغری قبادی، «تأثیر ادغام بر کارایی بانک‌ها در ایران»، نشریه اقتصاد مالی (اقتصاد مالی و توسعه)، دوره دوم، شماره 5، زمستان 1387 ش.
9. شیروانی، علی، و محمدمسعود عباسی، ترجمه و تبیین شرح اللمعه، قم، دار العلم، 1391 ش.
10.طباطبایی‌نژاد، سیدمحمد، «کاستی‌های نظام ورشکستگی بانک‌ها در ایران»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره چهل و پنجم، شماره 1، بهار 1394 ش.
11.عاملی جبعی (شهید ثانی)، زین‌الدین بن علی بن احمد، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیه، قم، شارع العلم، 1430 ق.
12.عیسی‌زاده، سعید، و مریم مظهری آوا، «اثر کارایی مدیریتی در کاهش هزینه‌ها بعد از ادغام بانک‌ها در ایران»، مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، دوره ششم، شماره 21، بهار 1396 ش.
13.محقق حلّی، ابوالقاسم نجم‌الدین جعفر بن حسن، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، کتاب التجاره، بیروت، دار الاضواء، 1392 ق.
14.میرشکاری، عباس، و افروز صمدی، «تصفیه ویژه»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوق سابق)، سال چهل و هفتم، شماره 4، زمستان 1396 ش.
15.نوری یوشانلویی، جعفر، و سعیده‌سادات باقری، «تأثیر پیشگیری از ورشکستگی بانک‌ها بر تصفیه آن‌ها»، فصلنامه تصفیه، شماره‌های 3ـ4، تابستان و پاییز 1397 ش.
16. Ambrasas, Tomas, Bank Resolution Regime: Balancing Private and Public Interests, Doctoral Dissertation, Vilnius, Basel, 2015.
17. Avci, S. Burcu & Cindy A. Schipani & H. Nejat Seyhun, “Eliminating Conflicts of Interests in Banks: The Significance of the Volcker Rule”, Yale Journal on Regulation, Vol. 35(2), 2018.
18. Castañeda, Juan E. & David G. Mayes & Geoffrey Wood (Eds.), European Banking Union: Prospects and Challenges, Abingdon, Routledge, 2016.
19. Datoo, Akber, Legal Data for Banking: Business Optimisation and Regulatory Compliance, John Wiley & Sons, 2019.
20. EU, Directive 2014/59/EU of 15 May 2014 establishing a framework for the recovery and resolution of credit institutions and investment firms, 2014.
21. FDIC (Federal Deposit Insurance Corporation), Resolutions Handbook, 2014.
22. García-Olalla, Myriam & Judith Clifton (Eds.), Contemporary Issues in Banking: Regulation, Governance and Performance, Springer, 2018.
23. Haentjens, Matthias, & Bob Wessels (Eds.), Research Handbook on Crisis Management in the Banking Sector, Edward Elgar Publishing, 2015.
24. OECD, OECD Economic Surveys, OECD Publishing, Spain, 2012.
25. Ognjenovic, Djurdjica, Deposit Insurance Schemes: Funding, Policy and Operational Challenges, Springer, 2017.
26. Parker, David C., Closing a Failed Bank: Resolution Practices and Procedures, International Monetary Fund, 2011.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار