گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدۀ حقوق، الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران
چکیده
منابع آب، موهبت و نتیجۀ لطف الهی به بشر است و بر همین اساس، به همۀ انسان‌ها تعلق دارد تا همانند سایر نعمت‌ها و مواهب الهی مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به آیۀ اِجْعَلْنِی عَلَی خَزَائِنِ الْأَرْضِ إِنِّی حَفِیظٌ عَلِیمٌ (یوسف/ 55)، امر مدیریت و ادارۀ منابع آب تنها باید بر عهدۀ اشخاصی باشد که ویژگی حفیظ بودن و مسئولیت‌شناسی را داشته باشند. این وظیفۀ خطیر حسب اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به دولت محول گردیده است. اما بعضاً دولت با سوءمدیریت و یا ترک وظایف خود موجبات خسارت به منابع آب را فراهم می‌نماید. در این نوشتار سعی شده است موضع شریعت در برابر خسارات وارده از سوی دولت، با استناد به قواعد اتلاف، لاضرر و احترام، به دقت مورد شناسایی قرار گیرد. از این رو معلوم می‌شود که مقولۀ مسئولیت در مقابل منابع آب نه تنها مورد غفلت واقع نشده است، بلکه به خوبی مورد عنایت شارع قرار گرفته است و به عمومیت این قواعد، احکام و الزامات صریحی در زمینه‌های مرتبط با آن مطرح است. بخش عمدۀ داده‌ها و اقوال فقها از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و استفاده از فیش‌ها و نمایه‌ها و نیز قوانین مرتبط در حیطۀ موضوع تحقیق، به روش تحلیلی ـ توصیفی گردآوری شده است.
دالوند, نعمت‌اللّٰه, علیمرادی, امان‌اللّٰه, & حیدری, محمدعلی. (1396). مسئولیت مدنی دولت در منابع آب بر مبنای قاعدۀ اتلاف، لاضرر و احترام. آموزه های فقه مدنی, 9(16), 177-204.
MLA
نعمت‌اللّٰه دالوند; امان‌اللّٰه علیمرادی; محمدعلی حیدری. "مسئولیت مدنی دولت در منابع آب بر مبنای قاعدۀ اتلاف، لاضرر و احترام". آموزه های فقه مدنی, 9, 16, 1396, 177-204.
HARVARD
دالوند, نعمت‌اللّٰه, علیمرادی, امان‌اللّٰه, حیدری, محمدعلی. (1396). 'مسئولیت مدنی دولت در منابع آب بر مبنای قاعدۀ اتلاف، لاضرر و احترام', آموزه های فقه مدنی, 9(16), pp. 177-204.
VANCOUVER
دالوند, نعمت‌اللّٰه, علیمرادی, امان‌اللّٰه, حیدری, محمدعلی. مسئولیت مدنی دولت در منابع آب بر مبنای قاعدۀ اتلاف، لاضرر و احترام. آموزه های فقه مدنی, 1396; 9(16): 177-204.
)