اصطلاح ملاک و واژه‌های مشابه آن در فقه امامیه به ویژه در ابواب معاملی آن، کاربرد زیادی دارد. «ملاک حکم» امری است که حکم دائرمدار آن است؛ امری که شاخص تحقق موضوع و یا شاخص غایت حکم است و فقیه با استنباط آن شاخص می‌تواند موضوع حکم را نسبت به موضوع ظاهری دلیل، موسع و یا مضیق بیابد. در این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از گردآوری اطلاعات از کتب فقهی ـ اصولی، به بررسی نتیجۀ استقرای کاربرد ملاک و اصطلاحات مشابه در فقه معاملات امامیه پرداخته شده و با استفاده از تحلیل آرای فقهی اثبات شده است که فقهای امامیه با ملاک‌شناسی احکام معاملی، به توسعه یا تضییق حکم مورد استنباط نائل شده‌اند.
)