تعظیم و بزرگداشت شعائر الهی در آینة فقه اسلامی

نویسنده

استادیار دانشگاه شیراز

چکیده

شعائر، جمع شعیره یا شعار که در معنای آن، علامت و نشانه نهفته، در قرآن چهار بار به کار رفته است و هرچند که در ضمن موضوعات حج مطرح شده و از همین‌رو به صورت مناسک و قربانیهای حج، صفا و مروه و مشابه آنها نیز معنی شده، مفهوم وسیع و گسترده دارد. از همین‌رو هر چیزی که نشانه و علامت خداوند باشد و انسان را به یاد خدا بیندازد از شعائر است، به همین سبب شعائر به صورت دین و اوامر و نواهی خداوند معنا شده است. در آیة  من یعظّم شعائر الله فإن‍ّها من تقوی القلوب€ از تعظیم و بزرگداشت شعائر و لزوم آن سخن گفته شده، گرچه برخی از دانشمندان اسلامی، همچون نراقی در استفادة وجوب تعظیم شعائر و چگونگی آن از آیة مورد بحث ایراداتی را طرح نموده‌اند، در عین حال اصل لزوم بزرگداشت شعائر خداوند را از طرق روایات و عقل نفی ننموده‌اند.
      عنوان شعائر در موارد زیادی در فقه مورد توجه فقها واقع شده و از طریق آن، مطلوبیت یا جواز و وجوب مواردی همچون اذان، نماز جماعت، سلام کردن، ختنه کردن، مراسم اعیاد و وفیات، زیارت قبور معصومینŒ و...، رعایت پوشش و حجاب و پوشش توسط زنان، نتراشیدن صورت، دست ندادن به افراد نامحرم و موارد دیگر نتیجه گرفته شده است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reverence and Paying Respect to Divine Rites in the Mirror of Islamic Jurisprudence

نویسنده [English]

  • Dr. Morteza Rahimi
 Assistant professor of Shiraz University
چکیده [English]

T




he plural word “Shaaer” (rites) is derived from the singular “shaerah” or “shear” and the meaning of sign and mark is hidden in it. This word has been used in the Quran four times. Although this word has been used under the subject of Hajj and thus is being used in the meaning of Hajj rituals and sacrifices and the mountain of Safa and Marweh, it has a wide meaning and the reasons like meaning of part (tabeez) and plurality of the “shaaer” confirm it. So everything that is considered as the sign of God and remembers God to human is called “shaaer”. Thus the word “shaaer” has been used in the meaning of religion, orders and prohibitions of God. The verse: “man yuazzem shaaera llah fa ennaha…” explains the reverence and paying respect to the “shaaer” and its necessity, though some Islamic intellectuals like Naraghi has criticized the understanding of the necessity of reverence and respect from this verse. However, he has not negated the necessity of the reverence of the divine rites “shaaer” from the traditions and the reason.
     Jurists have paid attention to the title of “shaaer” (rites) in many cases and in this way, they concluded the recommendation or permissibility and necessity of the cases like proclamation (azan), congregation prayer, greeting, circumcision, religious festivals and death ceremonies, pilgrimage to the shrines of the fourteen innocent people, to observe the hejab (covering) by women, not shaving of the beard, not shaking hands with whom marriage is Islamicly impossible and some other cases.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  •       Key words: Divine rites
  • Reverence and paying respect
  • Quran and the rites
  • Jurisprudence and rites