تحلیل انتقادی رویکرد فقیهان به سنت فعلی در استنباط احکام «مطالعه موردی روایت عبدالحمید بن سعید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

سنت فعلی که همان نفس عمل معصومu است، بی‌تردید دارای اعتبار بوده و تحت شرایطی در فرایند استنباط مورد استناد قرار می‌گیرد. اما آنچه در این بین قابل تأمل می‌نماید، اینکه علی‌رغم تأثیر ژرف‌تر افعال در مقایسه با اقوال، این بخش از تراث اسلامی مغفول مانده و آن‌چنان که باید مورد اهتمام قرار نگرفته است.
جستار حاضر با عنایت به این نکته که کشف موانع از رهگذر بررسی مصادیق امکان‌پذیر است، یکی از روایاتی را که حاکی از سنت فعلی معصومu است، مورد مطالعه قرار داده است. مفاد روایت مزبور بیانگر رفتار امامu در مواجهه با مال کسب‌شده از طریق مقامره است که فقیهان با خدشه در سند و دلالت خبر، حکم به ناسازگاری مفاد روایت با مبانی اعتقادی امامیه از جمله عصمت و علم امام داده‌اند.
نگارنده در خلال پژوهشی توصیفی ـ تحلیلی، خبر مزبور و نحوه مواجهه فقیهان را با آن به عنوان یکی از مصادیق سنت فعلی معصومانM مورد مطالعه قرار داده است. مطابق تحقیق، در فرض مسئله، امام در حالی که می‌توانست به نهی قولی اکتفا نماید، به منظور نهی مؤکد، اقدام به قی کردن مال نمود؛ چه اینکه نهی فعلی نسبت به نهی قولی، انکار و ردع بیشتری را تداعی می‌کند. لذا طبق دیدگاه مختار، روایت با مبانی اعتقادی از جمله عصمت و علم امام ـ‌آن طور که برخی فقیهان بر آن هستندـ ، منافاتی ندارد؛ افزون بر اینکه از رهگذر تحلیل خبر مزبور، این نتیجه حاصل شد که در بررسی احادیث، باید مجموعه‌ای از قرائن لحاظ گردد که بررسی محتوا و سند نیز از جمله این قرائن خواهد بود. لذا بسندگی به یکی از آن‌ها صحیح به نظر نمی‌رسد؛ بلکه برای داوری نهایی، برایند مجموع قرائن باید مبنای عمل قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critical Analysis of the Jurisprudents’ Approach to the Current Tradition in Inferencing Judgments “A Case Study of Narration by Abdul Hamid Bin Saeed”

نویسندگان [English]

  • Razieh Amini 1
  • Hussein Saberi 2
  • Muhammad Hassan Haeri 2
1 PhD student of Jurisprudence
2 Full professor at Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

The present tradition, which is the act of the infallible (Al-Maʿṣūm), is undoubtedly valid and invoked under certain conditions in the process of deduction; but what seems contemplation here is that, despite the deeper impact of the actions compared to the words, this part of the Islamic legacy has been neglected and not taken care of as it should be. The present essay regarding to this point which is possible to discover obstacles through the examination of cases; studies one of the traditions that implies the current tradition of the infallible (Al-Maʿṣūm). The contents of the above narration illustrate the behavior of Imam (as) in dealing with the money gained through gambling that the jurisprudents have undermined the contents of the narration documentary and implicationally, ordered the incompatibility with the beliefs of Imamiyyah basics such as infallibility and knowledge of the Imam. During the descriptive-analytical research, the author studies the above narration and how the jurisprudents encountered it as one of the instances of the current tradition of the infallibles. According to the research, assuming the problem, while the Imam could just do a speech prohibition, in order to prevent with emphasis, started vomiting the property; which the action prohibition entails more denial and rejection compare to the saying prohibition, therefore, according to Mukhtar’s (elector) view, the narration does not contradict the belief basics, such as the infallibility and the knowledge of the Imam, as some jurisprudents are on it; in addition, through the analysis of the above tradition, it was concluded that the examination of narrations should include a set of proofs, including the examination of the content and the document; therefore, the sufficiency of one of them does not appear to be correct; rather, for final judgment, the sum of the evidence must be the basis of action.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Action tradition
  • Infallible behavior(action)
  • Saying sunnah (tradition)
  • Abdu'l-Hamid bin Saeed narrations