The Feasibility Study of the Acceptance of the Liability of Human Interests Loss in the Light of the Rule of Prohibition of Detriment (Arabic: لا ضَرَرَ, principle of harm)

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant professor at Razavi University of Islamic Sciences

2 (A student at the 4th level of Mashhad seminary)

Abstract

There are disagreements about the issue of the “liability of human lost interests” in Imamiyyah jurisprudence, despite the consensus of the majority of jurists on the principle of the necessity of compensating for unjust losses and its reasonableness, which can be rooted in the difference between the approach of jurists in the jurisprudential principles of “liability”. Therefore, one of the remarkable jurisprudential proofs (evidence) of the necessity of compensation (liability) is the rule of “prohibition of detriment (Arabic: لا ضَرَرَ, principle of harm)”, which has been accepted by a number of jurists, especially a group of Imami jurists. The question of this research is whether it is possible to consider “the necessity of compensating for the loss caused by the lost interests of human” within the rule of the “prohibition of detriment” and the jurisprudential views about it? There are two different jurisprudential views in this regard based on the findings of this study, which have been accomplished in descriptive-analytical method and by referring to reliable sources of jurisprudence. The authors, by defending the view of expanding the rule of “prohibition of detriment” and the evidence of reason, has proved the jurisprudential view that believes in the “liability of human lost interests”.
 

Keywords

References

  1. قرآن کریم.
  2. آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایة الاصول، قم، مؤسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1409 ق.
  3. ابن اثیر جزری، مجدالدین ابوالسعادات مبارک بن ابی‌الکرم محمد بن محمد بن عبدالکریم بن عبدالواحد شیبانی موصلی، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، تحقیق طاهر احمد الزاوی، محمود محمد الطناحی، ریاض، دار ابن الجوزی، 1421 ق.
  4. انصاری، مرتضی بن محمدامین، رسائل فقهیه (جلد 23 از مجموعه 30 جلدی تراث الشیخ الاعظم)، قم، لجنة تحقیق تراث الشیخ الاعظم، 1414 ق.
  5. همو، فرائد الاصول، قم، مجمع الفکر الاسلامی، 1419 ق.
  6. همو، کتاب المکاسب، به خط طاهر خوشنویس، چاپ دوم، تبریز، چاپخانه اطلاعات، 1375 ق.
  7. جوهری، اسماعیل بن حمّاد، معجم الصحاح؛ قاموس عربی ـ عربی، تحقیق خلیل مأمون شیحا، چاپ سوم، بیروت، دار المعرفه، 1428 ق.
  8. جیلانی قمی، میرزا ابوالقاسم بن محمدحسن، جامع الشتات فی اجوبة السٶالات، تصحیح مرتضی رضوی، تهران، کیهان، 1371 ش.
  9. حرّ عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1412 ق.
  10. حسینی سیستانی، سیدعلی، قاعدة لا ضرر و لا ضرار، بیروت، دار المورخ العربی، 1414 ق.
  11. حسینی شیرازی، سیدمحمد، الفقه؛ موسوعة استدلالیة فی الفقه الاسلامی، چاپ دوم، بیروت، دار العلوم، 1409 ق.
  12. حسینی عاملی، سیدجواد بن محمد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1428 ق.
  13. حسینی مراغی، سید میرعبدالفتاح بن علی، العناوین الفقهیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1417 ق.
  14. خوری شرتونی لبنانی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، تهران، دار الاسوه، 1374 ش.
  15. رشتی، میرزا حبیب‌اللّٰه، کتاب الغصب، چاپ سنگی، تهران، بی‌نا، 1322 ق.
  16. صافی گلپایگانی، لطف‌اللّٰه، الرسائل الفقهیة من فقه الامامیه (الرسالة الاولی فی التعزیر ـ انواعه و ملحقاته)، قم، واحد نشر بین‌الملل دفتر آیةاللّٰه صافی گلپایگانی، 1435 ق.
  17. صدوق، محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی، من لایحضره الفقیه، چاپ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1413 ق.
  18. طباطبایی حائری، سیدعلی بن محمدعلی، ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1422 ق.
  19. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تحقیق سیدحسن موسوی خَرسان، تهران، دار الکتب الاسلامیه، بی‌تا.
  20. همو، تهذیب الاحکام فی شرح المقنعة للشیخ المفید، تصحیح و تعلیق علی‌اکبر غفاری، چاپ دوم، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1398 ش.
  21. علامه حلّی، ابومنصور جمال‌الدین حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، تذکرة الفقهاء، قم، مؤسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1414 ق.
  22. همو، تذکرة الفقهاء، طبع رحلی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
  23. غروی نائینی، میرزا محمدحسین، منیة الطالب فی شرح المکاسب، تقریر موسی بن محمد نجفی خوانساری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1421 ق.
  24. فاضل تونی، عبداللّٰه بن محمد بُشروی خراسانی، الوافیة فی اصول الفقه، تحقیق سیدمحمدحسین رضوی کشمیری، قم، مجمع الفکر الاسلامی، 1415 ق.
  25. فراهیدی، خلیل بن احمد، ترتیب کتاب العین، تحقیق مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، قم، اسوه، 1414 ق.
  26. قدیری، محمدحسن، الاجاره، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1419 ق.
  27. کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفاری، چاپ چهارم، بیروت، دار صعب و دار التعارف، 1401 ق.
  28. محقق اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان الی احکام الایمان، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1362 ش.
  29. مدرس، سیدحسن، الرسائل الفقهیه، تحقیق ابوالفضل شکوری، تهران، ستاد بزرگداشت پنجاهمین سالگرد شهادت مدرس، 1408 ق.
  30. موسوی بجنوردی، سیدحسن بن آقابزرگ، القواعد الفقهیه، قم، الهادی، 1419 ق.
  31. موسوی خمینی، سیدروح‌اللّٰه، کتاب البیع، تهران، مٶسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1421 ق.
  32. موسوی خویی، سیدابوالقاسم، مصباح الفقاهة فی المعاملات، تقریر محمدعلی توحیدی تبریزی، چاپ دوم، قم، نشر مهدی حاجیانی، 1378 ش.
  33. نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، چاپ دوم، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1365 ش.
  34. نراقی، ملا احمد بن محمدمهدی، عوائد الایام فی بیان قواعد الاحکام و مهمات مسائل الحلال و الحرام، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1375 ش.
  35. وحید بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل، حاشیة مجمع الفائدة و البرهان، قم، کنگره بزرگداشت مقدس اردبیلی، 1417 ق.

Files

Share

How to cite

Statistics