The Necessity and Feasibility of the Pledge of Intangible Assets in the Contemporary Legal System of Iran

Document Type : Original Article

Authors

1 Full professor at University of Tehran

2 A PhD student in Private Law

Abstract

In article 774 of the civil code following the well-known opinion in fiqh, the void of the pledge of intangible assets has been specified. The important bases of the void of the pledge of intangible assets have been codified the inalienability of the seizure of the pledged intangible assets and the lack of providing trust and the failure of the payment or settlement of the debt. However, all these cases in fiqh have been questioned. In the legal system of Iran, many regulations have been enacted latter to the civil code that they have no consistency with the traditional rules of the pledge. Some of them have excluded the seizure of the pledged intangible assets from the provisions of the validity of the pledge and some others have recognized the definite nontangible assets such as credits and stocks of guarantee are collateralizable. On the other side, the voidance of the pledge of intangible assets makes such assets to some extent go out of the economic cycle of the society and it causes losses in the business cycle and deprives the property’s owner from the complete benefit of his asset. All these factors make an endeavor for knowing intangible assets be necessary. There are five important approaches have been assessed in this paper which are: utilization of agreement with a no-name, utilization of the Agreement of Pledge utilization of transactions with the right of redemption, acceptance of the implied abrogation (implied appeal) of articles 774 and 772 of the civil code and their exclusion of jus cogens (compelling law -peremptory-).
 

Keywords

References

  1. آل عصفور بحرانی، حسین بن محمد، الانوار اللوامع فی شرح مفاتیح الشرائع (للفیض)، قم، مجمع البحوث العلمیه، بی‌تا.
  2. آل عصفور بحرانی، یوسف بن احمد بن ابراهیم، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهره، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1405 ق.
  3. ابن ادریس حلّی، محمد بن منصور بن احمد، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، چاپ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1410 ق.
  4. ابن سعید حلّی، یحیی، الجامع للشرائع، قم، مؤسسة سیدالشهداء العلمیه، 1405 ق.
  5. همو، نزهة الناظر فی الجمع بین الاشباه و النظائر، قم، رضی، 1394‍ ق.
  6. ابن فهد حلّی، جمال‌الدین احمد بن محمد اسدی، المقتصر من شرح المختصر، مشهد، مجمع البحوث الاسلامیه، 1410 ق.
  7. همو، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1407 ق.
  8. انصاری، علی، و سهیل ذوالفقاری، «توثیق اموال غیر مادی در حقوق ایران»، دوفصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال چهارم، شماره 6، بهار و تابستان 1391 ش.
  9. باقری، محمود، و زهرا گودرزی، «جایگاه رهن دین در سرمایه‌گذاری و تأمین منابع مالی با نگاهی اجمالی به رهن دین در صنعت نفت»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، سال بیستم، شماره 80، زمستان 1396 ش.
  10. تمیمی مغربی، ابوحنیفه نعمان بن محمد بن منصور، دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام، چاپ دوم، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1385 ق.
  11. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، رهن و صلح، چاپ چهارم، تهران، کتابخانه گنج دانش، 1388 ش.
  12. حبیبا، سعید، هادی شعبانی کندسری، و مرتضی جمالی، «جستاری نقادانه پیرامون دلایل لزوم عینیت ”مورد رهن“»، فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال هفتم، شماره 12، بهار و تابستان 1394 ش.
  13. حسینی روحانی قمی، سیدمحمدصادق، فقه الصادق‰، قم، دار الکتاب ـ مدرسه امام صادق‰، 1412 ق.
  14. خوانساری، سیداحمد بن یوسف، جامع المدارک فی شرح المختصر النافع، چاپ دوم، قم، اسماعیلیان، 1405 ق.
  15. سلّار دیلمی، ابویعلی حمزة بن عبدالعزیز، المراسم العلویة و الاحکام النبویه، تصحیح محمود بستانی، قم، منشورات الحرمین، 1404 ق.
  16. شعبانی کندسری، هادی، رهن اموال آینده و دارایی در گردش، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1395 ش.
  17. شهبازی‌نیا، مرتضی، «انتقال و توثیق ضمانت‌نامه مستقل بانکی»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره یازدهم، شماره 2، تابستان 1386 ش.
  18. شهیدی، مهدی، تشکیل قراردادها و تعهدات، چاپ هشتم، تهران، مجد، 1390 ش.
  19. صانعی، پرویز، حقوق و اجتماع، چاپ دوم، تهران، طرح نو، 1389 ش.
  20. صفایی، سیدحسین، قواعد عمومی قراردادها، چاپ پانزدهم، تهران، میزان، 1392 ش.
  21. طباطبایی حائری، سیدعلی بن محمدعلی، الشرح الصغیر فی شرح المختصر النافع (حدیقة المؤمنین)، قم، کتابخانه آیةاللّٰه مرعشی نجفی، 1409 ق.
  22. همو، ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1418 ق.
  23. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، الخلاف، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1407 ق.
  24. عاملی جبعی (شهید ثانی)، زین‌الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیه، حاشیه سیدمحمد کلانتر، قم، کتابفروشی داوری، 1410 ق.
  25. همو، حاشیة شرائع الاسلام، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1422 ق.
  26. همو، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، قم، مؤسسة المعارف الاسلامیه، 1413 ق.
  27. علامه حلّی، ابومنصور جمال‌الدین حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، تذکرة الفقهاء، قم، مؤسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1414 ق.
  28. همو، مختلف الشیعة فی احکام الشریعه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1413 ق.
  29. فخرالمحققین حلّی، ابوطالب محمد بن حسن بن یوسف، ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، قم، اسماعیلیان، 1387 ق.
  30. قاسم‌زاده، سیدمرتضی، اصول قراردادها و تعهدات، چاپ چهاردهم، تهران، دادگستر، 1389 ش.
  31. قافی، حسین، و سعید شریعتی، اصول فقه کاربردی، چاپ یازدهم، تهران، سمت و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1393 ش.
  32. قطب‌الدین راوندی، ابوالحسین سعید بن هبةاللّٰه، فقه القرآن فی شرح آیات الاحکام، چاپ دوم، قم، کتابخانه آیةاللّٰه مرعشی نجفی، 1405 ق.
  33. کاتوزیان، ناصر، عقود معین، جلد اول، چاپ دهم، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1387 ش.
  34. همو، عقود معین، جلد چهارم، چاپ ششم، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1389 ش.
  35. همو، قواعد عمومی قراردادها، چاپ هشتم، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1388 ش.
  36. کرکی عاملی (محقق ثانی)، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، چاپ دوم، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1414 ق.
  37. گیلانی قمی، میرزا ابوالقاسم بن محمدحسن، جامع الشتات فی اجوبة السؤالات، تهران، کیهان، 1413 ق.
  38. محمدی، ابوالحسن، مبانی استنباط حقوق اسلامی، چاپ پنجاه و سوم، تهران، دانشگاه تهران، 1393 ش.
  39. مغنیه، محمدجواد، فقه الامام الصادق‰، چاپ دوم، قم، انصاریان، 1421 ق.
  40. مفید، محمد بن محمد بن نعمان عکبری بغدادی، المقنعه، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، 1413 ق.
  41. موسوی بجنوردی، سیدحسن بن آقابزرگ، القواعد الفقهیه، قم، الهادی، 1419 ق.
  42. موسوی خمینی، سیدروح‌اللّٰه، تحریر الوسیله، قم، دار العلم، بی‌تا.
  43. موسوی سبزواری، سیدعبدالاعلی، مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، چاپ چهارم، قم، المنار، 1413 ق.
  44. موسوی گلپایگانی، سیدمحمدرضا، هدایة العباد، قم، دار القرآن الکریم، 1413 ق.
  45. میرزایی، اقبال‌علی، «قواعد و شرایط نسخ احکام شرعی و قوانین موضوعه»، دوفصلنامه فقه و حقوق اسلامی، سال هفتم، شماره 13، پاییز و زمستان 1395 ش.
  46. همو، «مفهوم و صورت‌های نسخ قانون»، مجله حقوقی دادگستری، سال هفتاد و نهم، شماره 90، تابستان 1394 ش.
  47. نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، چاپ هفتم، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1404 ق.
  48. نجفی کاشف‌الغطاء، حسن بن جعفر بن خضر، انوار الفقاهة ـ کتاب الرهن، نجف اشرف، مؤسسة کاشف‌الغطاء، 1422 ق.
  49. نیک‌فرجام، کمال، «رهن و وثیقه اسناد براتی در حقوق ایران و انگلیس»، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، سال هفدهم، شماره 57، بهار 1391 ش.
  50. همدانی، رضا بن محمدهادی، مصباح الفقیه، قم، مؤسسة الجعفریة لاحیاء التراث و مؤسسة النشر الاسلامی، 1416 ق.

Files

Share

How to cite

Statistics