Feasibility study of holding the treasury responsible for paying bodily damages incurred by persons without intention to act

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant prof. at Research Inst. of Hawzeh & Univ.

2 Assistant professor at Ayatollah Boroujerdi University

3 Faculty Member at Ayatollah Boroujerdi University

Abstract

According to the rules and principles of civil liability, no damages should remain unclaimed. Where a person has the intention of an action, whether he intends to have a result or not, he is a guarantor in any case, but where a person without complete will and without the intention of the action causes it only for reasons such as hand vibration or instinctual movements while sleeping. The question is whether the guarantor can be changed and the responsibility should be shifted to the government and the treasury, despite the certainty of the guarantee as a status sentence.
In this article, exemption without intention to act as a guarantee in inflicting bodily harm due to the lack of causality has been proven as the most important element of civil liability. And secondly, according to one of the channels of payment of zakat, which is "for the sake of God" and the jurists have defined it as payment for the "public benefit of the Islamic society", the guarantor of the payment of personal damages without the intention of action.

Keywords

References

  1. آل عصفور بحرانی، یوسف بن احمد بن ابراهیم، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهره، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1405 ق.
  2. آل کاشف‌الغطاء، احمد بن علی بن محمدرضا، سفینة النجاة و مشکاة الهدی و مصباح السعادات، نجف اشرف، مٶسسة کاشف‌الغطاء، 1423 ق.
  3. ابن منظور، ابوالفضل جمال‌الدین محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، مٶسسة التاریخ العربی، 1408 ق.
  4. اردبیلی، محمدعلی، حقوق جزای عمومی، تهران، میزان، 1392 ش.
  5. انصاری، مرتضی بن محمدامین، کتاب المکاسب المحرمة و البیع و الخیارات، قم، کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری، 1415 ق.
  6. ایزانلو، محسن، و عباس میرشکاری، مقاله «بیت‌المال و نقش آن در جبران خسارت»، ماهنامه کانون، سال پنجاه و سوم، شماره 117، خرداد 1390 ش.
  7. بادینی، حسن، فلسفه مسئولیت مدنی، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1384 ش.
  8. بستانی، فؤاد افرام، فرهنگ ابجدی الفبایی عربی ـ فارسی (ترجمۀ کامل المنجد الابجدی)، ترجمه رضا مهیار، چاپ دوم، تهران، اسلامی، 1375 ش.
  9. بهجت فومنی، محمدتقی، جامع المسائل (تعلیق و شرح بر ذخیرة العباد)، چاپ دوم، قم، دفتر معظم‌له، 1426 ق.
  10. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، چاپ سوم، تهران، امیرکبیر، 1372 ش.
  11. حرّ عاملی، محمد بن حسن بن علی بن محمد بن حسین، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1409 ق.
  12. حسینی روحانی قمی، سیدمحمدصادق، فقه الصادق‰، قم، دار الکتاب ـ مدرسه امام صادق‰، 1412 ق.
  13. حسینی مراغی، سید میرعبدالفتاح بن علی، العناوین الفقهیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1417 ق.
  14. خاطری، برهان، فرایند تکوین جرم، تهران، خرسندی، 1390 ش.
  15. دیلمی، احمد، حسن نیت در مسئولیت مدنی، تهران، میزان، 1389 ش.
  16. ره‌پیک، حسن، و عبدالرافع عرب، «نگاهی نو به مسئولیت مدنی شخص غیر ممیز (طرح نظریه نوین)» فصلنامه حقوق اسلامی، سال شانزدهم، شماره 63، زمستان 1398 ش.
  17. سنهوری، عبدالرزاق احمد، الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید؛ دوره حقوق تعهدات، ترجمه سیدمهدی دادمرزی و محمدحسین دانش‌کیا، قم، دانشگاه قم، 1382 ش.
  18. سید مرتضی علم‌الهدی، علی بن حسین موسوی، الانتصار فی انفرادات الامامیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1415 ق.
  19. سیفی مازندرانی، علی‌اکبر، دلیل تحریر الوسیلة ـ احکام الاسره، تهران، مٶسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1429 ق.
  20. شریف کاشانی، ملاحبیب‌اللّٰه، تسهیل المسالک الی المدارک، قم، المطبعة العلمیه، 1404 ق.
  21. صادقی، محمد، و علی صادقی، «بررسی فقهی حقوقی موارد پرداخت دیه توسط بیت‌المال»، فصلنامه راهبرد، سال بیست و یکم، شماره 65، زمستان 1391 ش.
  22. صادقی، محمدهادی، و فرزاد تنهایی، «ماهیت اختیار و جایگاه آن در حقوق کیفری»، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، سال ششم، شماره 21، زمستان 1396 ش.
  23. صانعی، یوسف، منتخب الاحکام، چاپ پنجم، قم، میثم تمار، 1382 ش.
  24. صفایی، سیدحسین، «قوه قاهره یا فورس ماژور؛ بررسی اجمالی در حقوق تطبیقی و حقوق بین‌الملل و قراردادهای بازرگانی بین‌المللی»، مجله حقوقی بین‌المللی، شماره 3، تابستان 1364 ش.
  25. صفایی، سیدحسین، و حبیب‌اللّٰه رحیمی، مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد)، چاپ سوم، تهران، سمت، 1391 ش.
  26. طاهری‌نسب، سید یزداله، و حسین میرمحمدصادقی، رابطۀ علیت در حقوق کیفری ایران و انگلستان، چاپ دوم، تهران، دادگستر، 1389 ش.
  27. طباطبایی قمی، سیدتقی، مبانی منهاج الصالحین، قم، قلم الشرق، 1426 ق.
  28. طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم بن عبدالعظیم، العروة الوثقی فیما تعمّ به البلوی، چاپ دوم، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1409‍ ق.
  29. طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، تحقیق سیداحمد حسینی اشکوری، چاپ سوم، تهران، کتابفروشی مرتضوی، 1375 ش.
  30. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، چاپ سوم، تهران، المکتبة المرتضویة لاحیاء الآثار الجعفریه، 1387 ق.
  31. همو، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، چاپ دوم، بیروت، دار الکتاب العربی، 1400 ق.
  32. عاملی جبعی (شهید ثانی)، زین‌الدین بن علی، ترجمه و تبیین شرح اللمعه، ترجمه علی شیروانی و محمدمسعود عباسی زنجانی، قم، دار العلم، 1384 ش.
  33. همو، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، قم، مٶسسة المعارف الاسلامیه، 1413 ق.
  34. علامه حلّی، ابومنصور جمال‌الدین حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، مختلف الشیعة فی احکام الشریعه، چاپ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1413 ق.
  35. عمید، حسن، فرهنگ عمید، چاپ چهاردهم، تهران، امیرکبیر، 1378 ش.
  36. غروی نائینی، محمدحسین، فوائد الاصول، تقریر محمدعلی کاظمی خراسانی، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1376 ش.
  37. فاضل موحدی لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، قم، فیضیه، 1377 ش.
  38. قاسم‌زاده، سیدمرتضی، حقوق مدنی؛ الزام‌ها و مسئولیت مدنی بدون قرارداد، چاپ چهارم، تهران، میزان، 1387 ش.
  39. همو، «مسئولیت مدنی شخص غیر ممیز»، فصلنامه دیدگاه‌های حقوقی، شماره 2، تابستان 1375 ش.
  40. کرکی عاملی، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، چاپ دوم، قم، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1414 ق.
  41. کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، الکافی، چاپ چهارم، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1407 ق.
  42. محقق حلّی، ابوالقاسم نجم‌الدین جعفر بن حسن بن یحیی بن سعید، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، چاپ دوم، قم، اسماعیلیان، 1408 ق.
  43. محقق داماد یزدی، سیدمصطفی، قواعد فقه، چاپ دوازدهم، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی، 1406 ق.
  44. مرادی، حسن، و علی شهبازی، «عنصر معنوی قتل عمدی در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392»، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، سال چهارم، شماره 13، زمستان 1394 ش.
  45. مرعشی شوشتری، سیدمحمدحسن، دیدگاه‌های نو در حقوق، چاپ دوم، تهران، میزان، 1427 ق.
  46. مرعشی نجفی، سیدشهاب‌الدین، القصاص علی ضوء القرآن و السنه، قم، کتابخانه آیةاللّٰه مرعشی نجفی، 1415 ق.
  47. مصطفوی، سیدمحمدکاظم، القواعد؛ مائة قاعدة فقهیة معنًی و مدرکًا و موردًا، چاپ چهارم، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1421 ق.
  48. معین، محمد، فرهنگ معین، تهران، زرین، 1381 ش.
  49. مقتدایی، مرتضی، «درس خارج فقه»، 20/10/1390 ش.، قابل دستیابی در وبگاه مدرسه فقاهت به نشانی: <https://www.eshia.ir>.
  50. مقدس اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان الی احکام الایمان، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1403 ق.
  51. مکارم شیرازی، ناصر، «احکام و فلسفه دیات در اسلام»، مجله مکتب اسلام، سال بیست و ششم، شماره 8، 1363 ش.
  52. همو، القواعد الفقهیه، چاپ سوم، قم، مدرسه امام امیرالمؤمنین‰، 1411 ق.
  53. موسوی بجنوردی، سیدحسن، القواعد الفقهیه، قم، الهادی، 1419 ق.
  54. موسوی خمینی، سیدروح‌اللّٰه، تحریر الوسیله، قم، دار العلم، بی‌تا.
  55. همو، کتاب البیع، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1421 ق.
  56. موسوی خویی، سیدابوالقاسم، مبانی تکملة المنهاج، قم، مؤسسة احیاء آثار الامام الخوئی، 1422 ق.
  57. همو، مصباح الفقاهه، تقریر محمدعلی توحیدی تبریزی، قم، مکتبة الداوری، 1412 ق.
  58. موسوی گلپایگانی، سیدمحمدرضا، مجمع المسائل، چاپ دوم، قم، دار القرآن الکریم، 1409 ق.
  59. میرمحمدصادقی، حسین، جرایم علیه اشخاص، تهران، میزان، 1392 ش.
  60. نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، چاپ هفتم، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1981 م.
  61. نوری طبرسی، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت، مٶسسة آل البیتŒ لاحیاء التراث، 1408 ق.
  62. ولیدی، محمدصالح، بایسته‌های حقوق جزای عمومی، تهران، جنگل، 1388 ش.
  63. یزدانیان، علیرضا، قواعد عمومی مسئولیت مدنی، تهران، میزان، 1395 ش.
Civil Jurisprudence Doctrines
Volume 14, Issue 26 - Serial Number 26
February 2023
Pages 271-300

Files

Share

How to cite

Statistics