TY - JOUR ID - 476 TI - تحلیل انتقادی رویکرد فقیهان به سنت فعلی در استنباط احکام «مطالعه موردی روایت عبدالحمید بن سعید JO - آموزه های فقه مدنی JA - CJD LA - fa SN - 2251-936X AU - امینی, راضیه AU - صابری, حسین AU - حائری, محمدحسن AD - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد AD - استاد دانشگاه فردوسی مشهد Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 11 IS - 20 SP - 129 EP - 152 KW - سنت فعلی KW - رفتار معصوم KW - سنت قولی KW - خبر عبدالحمید ابن سعید DO - N2 - سنت فعلی که همان نفس عمل معصومu است، بی‌تردید دارای اعتبار بوده و تحت شرایطی در فرایند استنباط مورد استناد قرار می‌گیرد. اما آنچه در این بین قابل تأمل می‌نماید، اینکه علی‌رغم تأثیر ژرف‌تر افعال در مقایسه با اقوال، این بخش از تراث اسلامی مغفول مانده و آن‌چنان که باید مورد اهتمام قرار نگرفته است. جستار حاضر با عنایت به این نکته که کشف موانع از رهگذر بررسی مصادیق امکان‌پذیر است، یکی از روایاتی را که حاکی از سنت فعلی معصومu است، مورد مطالعه قرار داده است. مفاد روایت مزبور بیانگر رفتار امامu در مواجهه با مال کسب‌شده از طریق مقامره است که فقیهان با خدشه در سند و دلالت خبر، حکم به ناسازگاری مفاد روایت با مبانی اعتقادی امامیه از جمله عصمت و علم امام داده‌اند. نگارنده در خلال پژوهشی توصیفی ـ تحلیلی، خبر مزبور و نحوه مواجهه فقیهان را با آن به عنوان یکی از مصادیق سنت فعلی معصومانM مورد مطالعه قرار داده است. مطابق تحقیق، در فرض مسئله، امام در حالی که می‌توانست به نهی قولی اکتفا نماید، به منظور نهی مؤکد، اقدام به قی کردن مال نمود؛ چه اینکه نهی فعلی نسبت به نهی قولی، انکار و ردع بیشتری را تداعی می‌کند. لذا طبق دیدگاه مختار، روایت با مبانی اعتقادی از جمله عصمت و علم امام ـ‌آن طور که برخی فقیهان بر آن هستندـ ، منافاتی ندارد؛ افزون بر اینکه از رهگذر تحلیل خبر مزبور، این نتیجه حاصل شد که در بررسی احادیث، باید مجموعه‌ای از قرائن لحاظ گردد که بررسی محتوا و سند نیز از جمله این قرائن خواهد بود. لذا بسندگی به یکی از آن‌ها صحیح به نظر نمی‌رسد؛ بلکه برای داوری نهایی، برایند مجموع قرائن باید مبنای عمل قرار گیرد. UR - https://cjd.razavi.ac.ir/article_476.html L1 - https://cjd.razavi.ac.ir/article_476_741f0202e209ad503f69e32c14472c06.pdf ER -