%0 Journal Article %T مفهوم حق در دو پارادایم «فقه مدنی» و «دموکراسی غربی %J آموزه های فقه مدنی %I دانشگاه علوم اسلامی رضوی %Z 2251-936X %A کبیری سرمزده, جعفر %D 2016 %\ 09/22/2016 %V 8 %N 14 %P 145-166 %! مفهوم حق در دو پارادایم «فقه مدنی» و «دموکراسی غربی %K حق %K حکم %K دموکراسی غربی %K فقه مدنی %R %X مفهوم حق یکی از مفاهیم بنیادی در مباحث حقوقی، دینی و سیاسی و یکی از بنیان‌ها و اصول دموکراسی محسوب می‌شود. در دوران مدرن با ظهور متفکران و فلاسفه‌ای همچون توماس هابز و جان لاک، مفهوم حق از پس‌زمینۀ اخلاقی و الهیاتی خودش دور شده و با مفاهیمی همچون آزادی، اختیار و حاکمیت فردی پیوند یافت. از همان زمان بود که دوگانه‌انگاری و پارادوکسِ حق ـ تکلیف در ادبیات فلسفی و سیاسی مطرح شد. مفهوم حق در سنت فکری دینی ـ اسلامی هم دارای قدمت تاریخی است و از سوی علمای اسلامی مخصوصاً فقیهان مورد توجه قرار گرفته است. مفهوم حق هنگامی که در حوزۀ عمومی و سیاسی مسلمانان به کار برده می‌شود با مفهوم حق حاکمیت مردمی که مبنای دموکراسی است ارتباط می‌یابد و این سٶال مطرح می‌شود که در یک نظام دینی که مبتنی بر حاکمیت الهی است جایگاه مردم و حق حاکمیت آن‌ها به چه صورت است؟ در این پژوهش با بررسی مفهوم حق در دو پارادایم دموکراسی غربی و مردم‌سالاری دینی، دیدگاه‌های مختلف فقیهان در باب مفهوم حق مورد بررسی قرار گرفته است. به صورت مجمل می‌توان دیدگاه فقیهان شیعه را دربارۀ حق حاکمیت مردم و مشروعیت‌بخشیِ حضور آن‌ها، به سه دستۀ مخالفت مطلق، موافقت مطلق و موافقت مشروط تقسیم کرد. %U https://cjd.razavi.ac.ir/article_154_de9bdf580a73a932e5f6ff3ac8591de7.pdf