@article { author = {احدی, سیف‌الله and فخلعی, محمدتقی}, title = {}, journal = {Civil Jurisprudence Doctrines}, volume = {6}, number = {10}, pages = {3-30}, year = {2014}, publisher = {Razavi University of Islamic Sciences}, issn = {2251-936X}, eissn = {2783-3690}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {پژوهشی در دلالت عبارت قرآنی لَا تَعَاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ بر حرمت اعانت بر اثم و عدوان}, abstract_fa = {بسیاری از فقها و مفسران به عبارت قرآنیتَعَاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَالتَّقْوَی وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ€ بر حرمت اعانت بر اثم و عدوان استدلال کرده‌اند، اما برخی این استدلال را نپذیرفته و با توجه به کاربرد واژۀ «تعاون» و نیز وجود قرینۀ تنزیهی بودن نهی، در دلالت آیۀ شریفه اشکال کرده‌اند. در این جستار پس از بررسی ادلۀ هر دو گروه و تحلیل آرای لغت‌شناسان و مفسران و فقهای اسلامی این نتیجه به دست آمد که کلمۀ «تعاون» و «اعانت» در بیشتر موارد در یک معنا استعمال شده‌اند. همچنین صرفِ دنبال هم بیان شدن و مقابلۀ دو جملۀ پایانی آیۀ شریفه، صلاحیت قرینه بودن برای دلالت نهی بر کراهت را ندارد و اعادۀ فعل تعاون در جملۀ دوم و عدم اکتفا به حرف «لا» بیانگر استقلال این دو جمله است. لذا بر اساس حکم عقل و تناسب حکم و موضوع، دلالت آیۀ شریفه بر حرمت اعانت بر اثم و عدوان، مسلّم است.}, keywords_fa = {حرمت,اثم,عدوان,معاونت بر گناه}, url = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_268.html}, eprint = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_268_a4f7c379bc654f42c6ac354add8d5355.pdf} } @article { author = {یزدانیان, علیرضا and ثقفی, مریم}, title = {}, journal = {Civil Jurisprudence Doctrines}, volume = {6}, number = {10}, pages = {31-50}, year = {2014}, publisher = {Razavi University of Islamic Sciences}, issn = {2251-936X}, eissn = {2783-3690}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {مسئولیت مدنی بیماران مبتلا به بیماری‌های واگیردار}, abstract_fa = {رسالت حقوق مسئولیت مدنی، حمایت از زیان‌دیده و جبران خسارات وارده است. اما در برخی مواقع، زیان‌دیده عامل زیان نیز می‌باشد. بیمار مبتلا به بیماری واگیردار، نمونۀ زیان‌دیده‌ای است که در صورت انتقال بیماری خود و آسیب به دیگران می‌باید خسارات وارده را جبران نماید. از این رو، حقوق به این گونه بیماران هنگامی که به بیماری خود آگاه‌اند، تکالیف متعددی تحمیل می‌نماید. تعهد به ایمنی اشخاص دیگر و اجتناب از اضرار به آن‌ها، اعلام بیماری به اشخاص مرتبط با بیمار و انجام اقدامات احتیاطی از سوی بیمار از جمله تکالیف مزبور است. حمایت از سلامت انسان‌ها به حدی مهم است که گاه مسئولیت انتقال بیماری گریبان‌گیر مادران و انسان‌های نیکوکار نیز می‌شود. برای مثال، اهمال مادر در انجام آزمایشات بارداری و تزریق واکسن‌های مورد نیاز قبل از بارداری، از موجبات مسئولیت اوست. همچنین اهدای خون توسط بیمارِ مطّلع از بیماری واگیردار خود، مسئولیت اهداکننده را به همراه دارد و انگیزۀ احسان، سبب مصونیت او نمی‌شود. از سوی دیگر مسئولیت ناشی از انتقال بیماری تنها مخصوص بیماران مطّلع از بیماری خود نبوده و بیماران ناآگاه را نیز شامل می‌شود. از این رو مسئولیت بیماران اخیر را می‌توان با مبانی اتلاف و تسبیب ثابت نمود.}, keywords_fa = {بیماری واگیردار,بیمار,مسئولیت مدنی,تعهد به ایمنی,احتیاط}, url = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_269.html}, eprint = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_269_c68367bc0a997522118d7ab765d60f45.pdf} } @article { author = {سیمایی صرّاف, حسین}, title = {}, journal = {Civil Jurisprudence Doctrines}, volume = {6}, number = {10}, pages = {51-74}, year = {2014}, publisher = {Razavi University of Islamic Sciences}, issn = {2251-936X}, eissn = {2783-3690}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {بررسی تطبیقی حُسن نیت در فقه، حقوق خارجی و اسناد بین‌المللی}, abstract_fa = {نظام‌های حقوقی دربارۀ لزوم رعایت «حُسن نیت» در قراردادها به عنوان یک تعهد قراردادی، اتفاق نظر ندارند؛ برخی از آن‌ها (عمدتاً نظام‌های حقوق نوشته) رعایت حُسن نیت را به دلایل «ضرورت»، «مصلحت» و «عدالت» ضروری می‌دانند و برعکس برخی دیگر (عمدتاً نظام‌های حقوق عرفی) به استناد «اصل حاکمیت اراده» و «اصل حتمیت و قطعیت قرارداد»، رعایت نکردن آن را مسئولیت‌آور نمی‌دانند. در این میان، موضع فقه اسلامی چندان روشن نیست؛ به طوری که هرچند از برخی نهادهای فقهی، لزوم رعایت حُسن نیت در موارد خاص استنباط می‌شود، دستیابی به قاعده‌ای عام و الزام‌آور دشوار و با تردید روبه‌روست. مقالۀ حاضر ظرفیت‌های فقه اسلامی را برای امکان ایجاد قاعده‌ای فقهی با عنوان «لزوم رعایت حُسن نیت در قراردادها» بررسی می‌کند و در پایان نتیجه می‌گیرد که فقه اسلامی از جهت عدم اشاره به حُسن نیت به عنوان قاعده‌ای عام و الزام‌آور، تشابه زیادی با نظام‌های کامن‌لا (نظیر حقوق انگلیس) دارد.}, keywords_fa = {حُسن نیت,قاعدۀ فقهی ـ حقوقی,حقوق نوشته,حقوق کامن‌لا}, url = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_270.html}, eprint = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_270_24bce33ee7ffb522159ff2e5c74d6589.pdf} } @article { author = {عارفی‌نیا, احمد and قبولی درافشان, سیدمحمدمهدی and محسنی, سعید}, title = {}, journal = {Civil Jurisprudence Doctrines}, volume = {6}, number = {10}, pages = {75-100}, year = {2014}, publisher = {Razavi University of Islamic Sciences}, issn = {2251-936X}, eissn = {2783-3690}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {بررسی ایرادات وارد بر قاعدۀ انحلال قرارداد واحد به قراردادهای متعدد}, abstract_fa = {به موجب قاعدۀ انحلال قرارداد واحد به قراردادهای متعدد، عقدی که بر مجموعه‌ای مرکب واقع گردیده است، در مواردی، به قراردادهای متعدد تجزیه می‌شود. به رغم استناد به قاعدۀ مزبور در ابواب مختلف فقهی ایراداتی نیز نسبت به آن مطرح شده است. در این میان حضرت امام خمینی ضمن طرح برخی ایرادات به قاعدۀ انحلال، برای برون‌رفت از مشکل، به جای تجزیۀ قرارداد، تجزیۀ عرفی آثار قرارداد را پذیرفته‌اند. این جستار از سویی به بررسی ایرادات مطرح‌شده دربارۀ قاعدۀ انحلال و پاسخ به آن و از سوی دیگر به تبیین و تحلیل دیدگاه امام خمینی در این باره می‌پردازد و می‌کوشد میان دیدگاه مشهور فقیهان با رویکرد ویژۀ امام خمینی نوعی هماهنگی ایجاد کند. با وجود تحلیل ویژۀ امام خمینی و تفاوت مبنایی آن با تحلیل طرف‌داران قاعدۀ انحلال، در عملْ هر دو طرف به آثار مشابهی دست یافته‌اند. این مهم ریشه در پذیرش نقش اساسی برای عرف در تعیین موارد قابل تجزیه (تجزیۀ قرارداد یا آثار آن) در هر دو دیدگاه دارد.}, keywords_fa = {قاعدۀ انحلال,قرارداد,عرف,ایرادات}, url = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_271.html}, eprint = {} } @article { author = {جهانگیری, محسن and امام‌وردی, محمدحسن and حدادی‌منش, مجید}, title = {}, journal = {Civil Jurisprudence Doctrines}, volume = {6}, number = {10}, pages = {101-124}, year = {2014}, publisher = {Razavi University of Islamic Sciences}, issn = {2251-936X}, eissn = {2783-3690}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {کاوشی در حقوق زارع در برابر مالک زمین}, abstract_fa = {زارع، شخصی است که با رضایت دیگری در زمین او با ابزارها و امکانات خویش کشاورزی می‌کند. محصولی که با دسترنج زارع به دست می‌آید، میان مالک و زارع مشترک است. سهم مالک از منافعْ بابت مالکیت او بر زمین، و سهم زارع از منافعْ بابت کار و ابزارآلات و هزینه‌هایی است که برای دستیابی به محصول به کار برده است. پس از پایان قرارداد آنچه در زمین ایجاد شده شامل درخت، بنا، ریشه‌های قابل بقا و... متعلّق به زارع می‌باشد. این مالکیت، حق تقدم در استفاده از زمین را برای او به وجود می‌آورد که در قوانین به صراحت بیان نشده است. حق یادشده باعث می‌شود رابطۀ میان زارع و مالک زمین بعد از پایان قرارداد نیز ادامه یابد و هیچ یک از طرفین نتواند یک‌طرفه آن را منحل نماید}, keywords_fa = {زارع,مالک,حقوق زارعانه,مالکیت,حق تقدم,حق ریشه}, url = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_272.html}, eprint = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_272_0de795d94bc0329015205a304bd5ab54.pdf} } @article { author = {میرحسینی, سیداحمد and آب‌سواران, حسن}, title = {}, journal = {Civil Jurisprudence Doctrines}, volume = {6}, number = {10}, pages = {125-146}, year = {2014}, publisher = {Razavi University of Islamic Sciences}, issn = {2251-936X}, eissn = {2783-3690}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {بازپژوهی قاعدۀ تسبیب و نقد قوانین آن}, abstract_fa = {یکی از موجبات ضمان قهری، تسبیب است. تسبیب یعنی فردی به طور غیر مستقیم باعث آسیب رسیدن به دیگری شود. از آنجا که مشخص کردن ضامن واقعی برای قضات و طرفین دعوی اهمیت به سزایی دارد و از طرفی، تعریفی که در قانون ذکر شده و دیگر تعاریف بیان‌شده، به دلیل اشکالات و ابهاماتی که دارند، نمی‌توانند از عهدۀ این مهم برآیند، بر آن شدیم تا نقاط تاریک و اشکالات آن را با تجزیه و تحلیل روایات اهل بیتM ، رفع و با در نظر گرفتن تک‌تک روایات مربوطه و استفاده از نظریات فقیهان برجسته، ملاک‌ها و ضوابطی را دربارۀ تشخیص ضامن واقعی در ضمان تسبیب به دست آوریم. از نتایج به دست‌آمده این است که عنوان «ضرر» به دلیل گستردگی مفهومش، به جای عنوان «تلف» یا «جنایت» به کار گرفته شود تا تمامی ضررهای نفسی، مالی و حتی عِرضی را شامل شود. همچنین بی‌اختیار شدن شخص زیان‌دیده، مجاز بودن افعال مسبِّب و زیان‌دیده، ملاک‌هایی هستند که باید به آن‌ها در تشخیص ضامن به تسبیب توجه شود و دور یا نزدیک بودن وی در سلسله علل ایجاد ضرر نباید مد نظر قرار گیرد.  }, keywords_fa = {اتلاف,تسبیب,سبب,ضرر,ضمان,علت,قوانین موضوعه,مسبِّب}, url = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_273.html}, eprint = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_273_bca5b58aab5ea44d2f5a131b64fb8a56.pdf} } @article { author = {خورسندیان, محمدعلی and نصری‌پور, ریحانه}, title = {}, journal = {Civil Jurisprudence Doctrines}, volume = {6}, number = {10}, pages = {147-170}, year = {2014}, publisher = {Razavi University of Islamic Sciences}, issn = {2251-936X}, eissn = {2783-3690}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {اجرای زودهنگام تعهدات در فقه و حقوق ایران}, abstract_fa = {از شرایط تأثیرگذار بر روابط طرفین در اجرای تعهد، زمان و موعد اجراست. در اغلب نظام‌های حقوقی، اصل اوّلی در تعیین زمان اجرای قرارداد، حاکمیت ارادۀ طرفین است و سپس قانون، دادگاه و عرف ایفای نقش می‌کنند. هدف نوشتۀ پیش رو بررسی این مطلب است که در صورت تعیین زمانی برای اجرای تعهد، آیا متعهد می‌تواند قبل از موعد مقرر، آن را اجرا نماید؟ آثار مترتب بر اجرای زودهنگام قرارداد با توجه به اینکه زمان اجرای قرارداد به صورت شرط ضمن عقد باشد یا قید موضوع اصلی قرارداد، متفاوت است. همچنین ماهیت این اجرا می‌تواند عقد یا ایقاع یا واقعۀ حقوقی باشد و در این زمینه، نظریه‌های عدم پذیرش و پذیرش مشروطِ اجرای زودهنگام ابراز شده است. مقالۀ حاضر موضوع را بسته به این تقسیم نموده که در توافق صریح یا ضمنی طرفین و یا با توجه به اوضاع و احوال، مدت به نفع کدام طرف باشد و حکم حالت سکوت را تفسیر به نفع متعهد می‌داند.}, keywords_fa = {اجرای تعهد,زمان اجرای تعهد,ماهیت اجرای تعهد,اجرای زودهنگام}, url = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_274.html}, eprint = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_274_6ba3c9dfb85be2a2d862444c74fc5473.pdf} } @article { author = {ایزدی فرد, علی‌اکبر and محسنی دهکلانی, محمد and شامیری شکفتی, شهرام}, title = {}, journal = {Civil Jurisprudence Doctrines}, volume = {6}, number = {10}, pages = {171-190}, year = {2014}, publisher = {Razavi University of Islamic Sciences}, issn = {2251-936X}, eissn = {2783-3690}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {تحلیل فقهی مادۀ 651 قانون مدنی}, abstract_fa = {اگر در ضمن عقد قرض شرط شود که پس از گذشت مدت‌زمانی معین، قرض‌دهنده حق مطالبه طلب داشته و قرض‌گیرنده نیز متعهد به تأدیۀ دین باشد، میان فقها در درستی و نیز اثر چنین شرطی اختلاف‌نظر وجود دارد. منشأ این دوگانگی نظر، اختلاف دیدگاه در مسئلۀ لزوم و جواز عقد قرض است. در پاسخ به مسئلۀ اخیر سه نظریه در فقه امامیه قابل بازخوانی است. مشهور فقها عقد قرض را لازم الطرفین می‌دانند. برخی این عقد را از طرفین جایز و دستۀ سوم قرض را از طرف قرض‌دهنده لازم و از طرف قرض‌گیرنده جایز می‌دانند.       اکثر قائلان به لزوم عقد، شرط مدت در قرض را شرط فاسد دانسته و معظم ایشان این فساد را موجب فساد عقد نمی‌دانند. در مقابل، قائلان به جواز عقد و شرط، اثر اشتراط چنین امری را غیر الزام‌آور دانسته و برای الزام‌آوری آن پیشنهاد درج این شرط را در ضمن عقود لازم دیگر داده‌اند.       نویسندگان اگرچه همچون مشهور فقها عقد قرض را لازم الطرفین می‌دانند بر خلاف نظر اکثر فقها اشتراط مدت در این عقد را مصداق شرط سائغ دانسته و در نتیجه درج آن را در ضمن عقد قرض، موجب لزوم اتباع می‌دانند.}, keywords_fa = {لزوم,جواز,قرض,شرط مدت}, url = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_275.html}, eprint = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_275_4a22026265f56d5416cbd91d57ce395d.pdf} } @article { author = {}, title = {}, journal = {Civil Jurisprudence Doctrines}, volume = {6}, number = {10}, pages = {190-197}, year = {2014}, publisher = {Razavi University of Islamic Sciences}, issn = {2251-936X}, eissn = {2783-3690}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {ترجمه عربی}, abstract_fa = {ترجمه عربی}, keywords_fa = {}, url = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_276.html}, eprint = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_276_9145107979d3b30af54091485ee5d13f.pdf} } @article { author = {}, title = {}, journal = {Civil Jurisprudence Doctrines}, volume = {6}, number = {10}, pages = {198-206}, year = {2014}, publisher = {Razavi University of Islamic Sciences}, issn = {2251-936X}, eissn = {2783-3690}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {چکیده انگلیسی}, abstract_fa = {چکیده انگلیسی}, keywords_fa = {}, url = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_277.html}, eprint = {https://cjd.razavi.ac.ir/article_277_709ffc44008cbabbeb8ca829651f5f48.pdf} }